28 August 2025 GUJARATI CURRENT AFFAIRS

મુખ્ય હેડલાઇન્સ:

1. ભારતીય વેઇટલિફ્ટર મીરાબાઈ ચાનુએ અમદાવાદમાં 2025 કોમનવેલ્થ વેઇટલિફ્ટિંગ ચેમ્પિયનશિપમાં ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો.
2. હવાઈના કિલાઉઆ જ્વાળામુખીમાંથી લાવાના ફુવારા નીકળ્યા.
3. 'મેડ ઇન ઇન્ડિયા' બેટરી ઇલેક્ટ્રિક વાહન 'ઈ-વિટારા' ને લીલી ઝંડી આપવામાં આવી અને ગુજરાતમાં હાઇબ્રિડ બેટરી ઇલેક્ટ્રોડ પ્લાન્ટનું ઉદ્ઘાટન કરવામાં આવ્યું.
4. 27 ઓગસ્ટના રોજ ઉજ્જૈનમાં મધ્યપ્રદેશ સરકાર દ્વારા વૈશ્વિક આધ્યાત્મિક પરિષદનું આયોજન કરવામાં આવ્યું.
5. ભારત અને પેરાડેનિયા યુનિવર્સિટીએ કેન્ડીમાં પ્રથમ આંતરરાષ્ટ્રીય પાલી પરિષદનું આયોજન કર્યું.
6. ભારત અને કુવૈતે નવી દિલ્હીમાં ફોરેન ઓફિસ કન્સલ્ટેશનનો સાતમો રાઉન્ડ યોજ્યો.
7. સિફત કૌર સમરાએ 16મી એશિયન શૂટિંગ ચેમ્પિયનશિપમાં મહિલાઓની 50 મીટર રાઇફલ થ્રી પોઝિશન ઇવેન્ટમાં ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો.
8. રાજીવ રંજનને ન્યૂ ડેવલપમેન્ટ બેંક (NDB) ના ઉપપ્રમુખ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે.
9. લિથુનિયન સંસદ દ્વારા દેશના આગામી વડા પ્રધાન તરીકે ઇંગા રુગિનીએની પસંદગી કરવામાં આવી.
10. ભારત અને દક્ષિણ આફ્રિકાએ કૃષિ પર તેમની પાંચમી સંયુક્ત કાર્યકારી જૂથની બેઠક વર્ચ્યુઅલ રીતે યોજી.

વિષય: રમતગમત

ભારતીય વેઇટલિફ્ટર મીરાબાઈ ચાનુએ અમદાવાદમાં 2025 કોમનવેલ્થ વેઇટલિફ્ટિંગ ચેમ્પિયનશિપમાં ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો.

• તેણીએ કુલ 193 કિલો વજન ઉપાડ્યું. આનાથી સ્નેચ, ક્લીન એન્ડ જર્ક અને એકંદરે ચેમ્પિયનશિપ રેકોર્ડ તોડ્યા.
• તેણીએ સ્નેચમાં 84 કિલો વજન ઉપાડ્યું. ક્લીન એન્ડ જર્કમાં તેણીએ 109 કિલો વજન ઉપાડ્યું.
• બંને લિફ્ટ્સે નવા ચેમ્પિયનશિપ રેકોર્ડ બનાવ્યા.
• આ જીત મીરાબાઈ માટે સ્પર્ધાત્મક વેઇટલિફ્ટિંગમાં મજબૂત વાપસી દર્શાવે છે.
• તેણીએ ગ્લાસગો 2026 કોમનવેલ્થ ગેમ્સ માટે સીધી ક્વોલિફાયમેન્ટ પણ મેળવી.
• મીરાબાઈ ટોક્યો ઓલિમ્પિકમાં સિલ્વર મેડલ વિજેતા છે. તે ભારતની ટોચની વેઇટલિફ્ટર્સમાંની એક છે.

વિષય: ભૂગોળ

હવાઈના કિલાઉએઆ જ્વાળામુખીમાંથી લાવાના ફુવારા નીક્ળ્યા.

• તાજેતરમાં, હવાઈ ટાપુ પર સ્થિત કિલાઉએઆ જ્વાળામુખીએ નાટ્યાત્મક લાવા ફુવારા નીકળાવાના કારણે વ્યાપક ધ્યાન ખેંચ્યું છે, જેમાં લાવા હવામાં 100 ફૂટ સુધી ઉછળતો હતો.
• ડિસેમ્બર 2024 પછી આ 31મો વિસ્ફોટ નોંધાયેલો છે.
• કિલાયુઆએ વિશ્વના સૌથી સક્રિય જ્વાળામુખીમાંના એક તરીકે તેની પ્રતિષ્ઠાને વધુ મજબૂત બનાવી છે.
• છેલ્લો વિસ્ફોટ 22 ઓગસ્ટના રોજ ક્રેટર સર્કલમાં શરૂ થયો હતો.
• લાવા ક્રેટર સર્કલમાં વહેતો હતો, જેનાથી સ્થાનિકો અને પ્રવાસીઓ બંને માટે નાટકીય દૃશ્ય સર્જાયું હતું.
• આ વિસ્ફોટથી કોઈ ઘરો કે માળખાગત સુવિધાઓ માટે કોઈ ખતરો નથી.
• કિલાયુઆનો વિસ્ફોટ હલેમાઉમાઉ ક્રેટરમાં થાય છે, જે હવાઈ જ્વાળામુખી રાષ્ટ્રીય ઉદ્યાનનો ભાગ છે.

વિષય: રાજ્ય સમાચાર/ગુજરાત

 ‘મેડ ઇન ઇન્ડિયા’ બેટરી ઇલેક્ટ્રિક વાહન ‘ઇ-વિટારા’ ને લીલી ઝંડી આપવામાં આવી અને ગુજરાતમાં હાઇબ્રિડ બેટરી ઇલેક્ટ્રોડ પ્લાન્ટનું ઉદ્ઘાટન.

• 26 ઓગસ્ટના રોજ, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગુજરાતના હાંસલપુરથી મેડ ઇન ઇન્ડિયા બેટરી ઇલેક્ટ્રિક વાહનો (BEV) ‘ઇ-વિટારા’ ને લીલી ઝંડી આપી.
• આ વાહનો જાપાન અને યુરોપિયન દેશો સહિત 100 થી વધુ દેશોમાં નિકાસ કરવાની યોજના છે.
• વડા પ્રધાનની બે દિવસીય ગુજરાત મુલાકાતમાં અમદાવાદના હાંસલપુર ખાતે સુઝુકી મોટરના પ્રદર્શનની મુલાકાત પણ શામેલ હતી.
• વડા પ્રધાને હાંસલપુરમાં TDS લિથિયમ-આયન બેટરી પ્લાન્ટ ખાતે હાઇબ્રિડ બેટરી ઇલેક્ટ્રોડ ઉત્પાદન લાઇનનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.
• સ્વચ્છ ઉર્જા નવીનતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે તોશિબા, ડેન્સો અને સુઝુકીના સંયુક્ત સાહસ તરીકે આ પ્લાન્ટ વિકસાવવામાં આવ્યો છે.
• આ દરમિયાન, એ વાત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો કે હવે 80% થી વધુ બેટરીઓનું ઉત્પાદન ભારતમાં જ થશે.
• વડા પ્રધાને સોશિયલ મીડિયા પર પોસ્ટ કરી હતી કે આ દિવસ ભારતની આત્મનિર્ભરતા અને ગ્રીન મોબિલિટી તરફની સફરમાં એક સીમાચિહ્નરૂપ છે.
• એક સભાને સંબોધતા, તેમણે કહ્યું કે મેક ઇન ઇન્ડિયા પણ મેક ફોર ધ વર્લ્ડમાં રૂપાંતરિત થઈ રહ્યું છે.
• તેમણે ભાર મૂક્યો કે ભારતની લોકશાહી, વસ્તી વિષયકતા અને કુશળ કાર્યબળ વૈશ્વિક ભાગીદારો માટે જીતની તક પૂરી પાડે છે.
• પ્રધાનમંત્રીએ મારુતિ સુઝુકી જેવી કંપનીઓને મેક ઇન ઇન્ડિયા પહેલના બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર તરીકે દર્શાવ્યા.

વિષય: સમિટ/પરિષદો/મીટિંગ્સ

મધ્યપ્રદેશ સરકારે 27 ઓગસ્ટના રોજ ઉજ્જૈનમાં વૈશ્વિક આધ્યાત્મિક સંમેલનનું આયોજન કર્યું હતું.

• કેન્દ્રીય પ્રવાસન અને સંસ્કૃતિ મંત્રી ગજેન્દ્ર સિંહ શેખાવતે મુખ્યમંત્રી મોહન યાદવની હાજરીમાં તેનું ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું.
• ભારત અને વિદેશના આધ્યાત્મિક નેતાઓ અને વિચારકો સહિત 300 થી વધુ મહાનુભાવોએ આ કાર્યક્રમમાં હાજરી આપી હતી.
• મુખ્ય ભાષણ પ્રખ્યાત આધ્યાત્મિક ગુરુ ગૌરાંગ દાસ દ્વારા આપવામાં આવ્યું હતું.
• મધ્યપ્રદેશ પ્રવાસન વિભાગે પ્રવાસન મંત્રાલયના સહયોગથી આ સંમેલનનું આયોજન કર્યું હતું.
• આ સંમેલનનો ઉદ્દેશ આધ્યાત્મિક પ્રવાસનને પ્રોત્સાહન આપવાનો અને સાંસ્કૃતિક વારસાનું રક્ષણ કરવાનો છે.
• આ પહેલ માત્ર પ્રવાસન જ નહીં પરંતુ ભારતના આધ્યાત્મિક વારસાના શોધકોને પણ લાભ આપશે તે વાત પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો.
• આ ફોરમને આધુનિકતાની સાથે ભારતની આધ્યાત્મિક પરંપરાઓ પ્રદર્શિત કરવા માટે એક વૈશ્વિક પ્લેટફોર્મ તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે.

વિષય: સમિટ/પરિષદો/મીટિંગ્સ

ભારત અને પેરાડેનિયા યુનિવર્સિટી દ્વારા કેન્ડીમાં પ્રથમ આંતરરાષ્ટ્રીય પાલી પરિષદનું આયોજન કરવામાં આવ્યું.

• 26 ઓગસ્ટના રોજ, ભારતના સહાયક ઉચ્ચ કમિશન અને પેરાડેનિયા યુનિવર્સિટી દ્વારા કેન્ડીમાં સંયુક્ત રીતે પાલી અભ્યાસના ભવિષ્ય પર પ્રથમ આંતરરાષ્ટ્રીય પરિષદનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.
• આ પરિષદમાં શ્રીલંકા, ભારત અને અન્ય દેશોના વિદ્વાનોએ હાજરી આપી હતી.
• પ્રસ્તુતિઓમાં થેરવાદ પરંપરાઓ, પાંડુલિપિ અભ્યાસ અને પાલીના એક શાસ્ત્રીય વિદ્વતાપૂર્ણ માધ્યમથી એક જીવંત ભાષા બનવા સુધીની પાલીની સફરની ચર્ચા કરવામાં આવી હતી.
• માલવત્તા અધ્યાય ના ઉપ-ધર્માધ્યક્ષ અને મહાસભાના વરિષ્ઠ સભ્યો પણ આ પ્રસંગે હાજર રહ્યા હતા.
• આ કાર્યક્રમ પેરાડેનિયા યુનિવર્સિટી માટે એક સીમાચિહ્નરૂપ સાબિત થયો, જેણે પ્રથમ આંતરરાષ્ટ્રીય પાલી પરિષદનું આયોજન કર્યું હતું.
• તે ભારત અને શ્રીલંકા વચ્ચેના ગાઢ સાંસ્કૃતિક સંબંધો પર પણ ભાર મૂકે છે.
• ભારત સરકાર દ્વારા પાલીને ભારતમાં શાસ્ત્રીય ભાષાનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે, જે તેના કાયમી મહત્વને વધુ ઉજાગર કરે છે.

વિષય: શિખર સંમેલનો/પરિષદો/મીટિંગો

ભારત અને કુવૈતે નવી દિલ્હીમાં વિદેશ કાર્યાલય પરામર્શનો 7મો રાઉન્ડ આયોજિત કર્યો.

• 26 ઓગસ્ટના રોજ, ભારત અને કુવૈત વચ્ચે વિદેશ કાર્યાલય પરામર્શનો 7મો રાઉન્ડ નવી દિલ્હીમાં યોજાયો હતો.
• આ વાટાઘાટોની સહ-અધ્યક્ષતા અધિક સચિવ (અખાત) અસીમ આર. મહાજન અને કુવૈતના વિદેશ મંત્રી સમેહ ઈસા જોહર હયાત દ્વારા કરવામાં આવી હતી.
• કુવૈતના રાજદૂતે સચિવ (CPV અને OIA) અરુણ કુમાર ચેટર્જીની મુલાકત કરી હતી.
• બંને પક્ષોએ દ્વિપક્ષીય સંબંધોની સમીક્ષા કરી અને પરસ્પર હિતના પ્રાદેશિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરી.
• વેપાર, સંરક્ષણ, ઊર્જા અને સંસ્કૃતિ જેવા વ્યૂહાત્મક ભાગીદારી ક્ષેત્રોને મજબૂત બનાવવા પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી.
• વિદેશ મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે ચર્ચાઓ ડિસેમ્બર 2024 માં વડા પ્રધાન મોદીની કુવૈત મુલાકાત દરમિયાન તૈયાર કરાયેલા રોડમેપ પર આધારિત હતી.
• વધુમાં, વિદેશ મંત્રાલયે સંયુક્ત સહકાર કમિશન (JCC) હેઠળ સંયુક્ત કાર્યકારી જૂથો (JWGs) ની બેઠકો શક્ય તેટલી વહેલી તકે પરસ્પર અનુકૂળ તારીખે યોજવાના નિર્ણય પર પ્રકાશ પાડ્યો.
• બંને દેશો વચ્ચેનો દ્વિપક્ષીય વેપાર હાલમાં વાર્ષિક US$ 10.2 બિલિયન છે.
• કુવૈતમાં દસ લાખથી વધુ ભારતીયોની હાજરીને લોકો વચ્ચેના મજબૂત સંબંધો તરીકે જોવામાં આવી હતી.

વિષય: રમતગમત

સિફ્ત કૌર સામરાએ 16મી એશિયન શૂટિંગ ચેમ્પિયનશિપમાં મહિલાઓની 50 મીટર રાઇફલ થ્રી પોઝિશન ઇવેન્ટમાં ગોલ્ડ મેડલ જીત્યો.

• આ સ્પર્ધા કઝાકિસ્તાનના શ્યામકેન્ટમાં યોજાઈ હતી.
• તેણીએ 459.2 પોઈન્ટ સાથે ફાઇનલમાં સ્થાન મેળવ્યું.
• ચીનની યુજી યાંગે સિલ્વર મેડલ જીત્યો. યાંગે 458.8 પોઈન્ટ મેળવ્યા.
• જાપાનની મિસાકી નોબાતાએ બ્રોન્ઝ મેડલ જીત્યો. તેણીએ 448.2 પોઈન્ટ મેળવ્યા.
• ભારતીય શૂટર આશી ચોક્સી પણ ફાઇનલમાં પહોંચી. તે 402.8 પોઈન્ટ સાથે સાતમા સ્થાને રહી.
• સિફ્ત ક્વોલિફિકેશન રાઉન્ડમાં બીજા સ્થાને રહી. આશી એ જ રાઉન્ડમાં પાંચમા સ્થાને રહી. બંનેએ વધુ સારા રેન્કિંગ સાથે ફાઇનલમાં પ્રવેશ કર્યો.
• સિફ્તે  પ્રથમ સ્થાને રહીને ફાઇનલમાં પ્રવેશ કર્યો. આશી ચોથા સ્થાને રહી.
• સિફ્ત કૌર સમરા એક ભારતીય સ્પોર્ટ શૂટર છે. તેણી મહિલાઓની 50 મીટર રાઇફલ થ્રી પોઝિશન ઇવેન્ટમાં વર્લ્ડ રેકોર્ડ ધરાવે છે.

વિષય: આંતરરાષ્ટ્રીય નિમણૂકો

રાજીવ રંજનને ન્યૂ ડેવલપમેન્ટ બેંક (NDB) ના ઉપપ્રમુખ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે.

• તેઓ પાંચ વર્ષ માટે આ પદ સંભાળશે.
• NDB ના બોર્ડ ઓફ ગવર્નર્સ દ્વારા આ નિમણૂકની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.
• ન્યૂ ડેવલપમેન્ટ બેંકની સ્થાપના 2015 માં BRICS દેશો દ્વારા કરવામાં આવી હતી.
• તે માળખાગત સુવિધાઓ અને ટકાઉ વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સને ધિરાણ આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
• બેંક BRICS દેશો અને અન્ય ઉભરતી અને વિકાસશીલ અર્થવ્યવસ્થાઓમાં પહેલને સમર્થન આપે છે.
• રાજીવ રંજનને સેન્ટ્રલ બેંકિંગમાં 35 વર્ષથી વધુનો અનુભવ છે.
• તેમણે 1989 માં રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) માં તેમની કારકિર્દી શરૂ કરી હતી.
• મે 2022 થી, તેઓ RBI માં એક્ઝિક્યુટિવ ડિરેક્ટર તરીકે સેવા આપી રહ્યા છે.
• તેઓ મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC) ના સભ્ય પણ રહ્યા છે.
• 2012 થી 2015 સુધી, તેમણે સેન્ટ્રલ બેંક ઓફ ઓમાનમાં આર્થિક નીતિ નિષ્ણાત તરીકે સેવા આપી હતી.
• ડિલમા રૂસેફ ન્યૂ ડેવલપમેન્ટ બેંક (NDB) ના વર્તમાન પ્રમુખ છે.

વિષય: આંતરરાષ્ટ્રીય સમાચાર

લિથુઆનિયાઇ (Lithuanian) સંસદ દ્વારા દેશના આગામી વડા પ્રધાન તરીકે ઇંગા રુગિનીએન (Inga Ruginiene) ની પસંદગી કરવામા આવી

• તેઓ સોશિયલ ડેમોક્રેટિક પાર્ટીનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
• હાલમાં, તેઓ સામાજિક સુરક્ષા અને શ્રમ મંત્રીનું પદ ધરાવે છે.
• સંસદીય મંજૂરી મળ્યા પછી, તેમની પાસે રાષ્ટ્રપતિ સાથે પરામર્શ કરીને મંત્રીમંડળની રૂપરેખા પ્રસ્તાવિત કરવા માટે 15 દિવસનો સમય છે.
• નવા મંત્રીમંડળને મતદાન દ્વારા સંસદીય મંજૂરી મેળવવી પડશે.
• રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા સત્તાવાર આદેશ પર હસ્તાક્ષર કર્યા પછી વડા પ્રધાન તરીકે તેમની નિમણૂકને ઔપચારિક બનાવવામાં આવશે.
• રુગિનીએન 2024 માં પ્રથમ વખત લિથુઆનિયાઇ સંસદમાં ચૂંટાયા હતા.
• તેમની રાજકીય ભૂમિકા પહેલા, તેમણે લિથુનિયન ટ્રેડ યુનિયન કન્ફેડરેશનના અધ્યક્ષ તરીકે અધ્યક્ષતા કરી હતી.
• લિથુઆનિયા (Lithuania) બાલ્ટિક સમુદ્રના પૂર્વ કિનારે સ્થિત છે. વિનિયસ (Vilnius) લિથુઆનિયાની રાજધાની અને સૌથી મોટું શહેર છે. યુરો લિથુઆનિયાનું ચલણ છે.

વિષય: સમિટ/પરિષદો/બેઠકો

ભારત અને દક્ષિણ આફ્રિકાએ કૃષિ પર તેમની પાંચમી સંયુક્ત કાર્યકારી જૂથની વર્ચ્યુઅલી બેઠક યોજી.

• આ બેઠકને કૃષિ અને સંબંધિત ક્ષેત્રોમાં બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધોને મજબૂત બનાવવા તરફ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું માનવામાં આવ્યું હતું.
• ચર્ચાઓ જ્ઞાન વહેંચણી અને સંયુક્ત સંશોધન પ્રોજેક્ટ્સ હાથ ધરવા પર કેન્દ્રિત હતી.
• તેઓએ ક્ષમતા નિર્માણ અને બજાર ઍક્સેસ સંબંધિત મુદ્દાઓને સંબોધવા પર પણ ચર્ચા કરી.
• બંને દેશોએ ભારતીય કૃષિ સંશોધન પરિષદ અને દક્ષિણ આફ્રિકાની કૃષિ સંશોધન પરિષદ વચ્ચે સહયોગને વધુ ગાઢ બનાવવાના માર્ગો પર વિચારોનું આદાન-પ્રદાન કર્યું.
• આ બેઠક ભારતના કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ વિભાગના સંયુક્ત સચિવ અજિત કુમાર સાહુ દ્વારા સહ-અધ્યક્ષતામાં યોજાઈ હતી.
• આ બેઠક દક્ષિણ આફ્રિકાના આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર પ્રમોશનના કાર્યકારી નિર્દેશક થાપસાના મોલેપો દ્વારા પણ સહ-અધ્યક્ષતામાં યોજાઈ હતી.