2 October 2025 GUJARATI CURRENT AFFAIRS 

મુખ્ય હેડલાઇન્સ:

1. ભારત ICAO કાઉન્સિલના ભાગ II માટે ફરીથી ચૂંટાયું છે.

2. લેફ્ટનન્ટ જનરલ વીરેન્દ્ર વત્સે NCC ના ડાયરેક્ટર જનરલ તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળ્યો.

3. વરિષ્ઠ સમાજવાદી અને સ્વાતંત્ર્ય સેનાની જી.જી. પરીખનું મુંબઈમાં અવસાન થયું.

4. આયુષ મંત્રાલય દ્વારા રાષ્ટ્રીય ધન્વંતરી આયુર્વેદ પુરસ્કારો 2025 એનાયત કરવામાં આવ્યા.

5. ગાંધી જયંતિ 2025: 2 ઓક્ટોબર

6. કેન્દ્રએ રાજ્યોને એડવાન્સ ટેક્સ ટ્રાન્સફર તરીકે 1,01,603 કરોડ રૂપિયા જાહેર કર્યા.

7. પંડિત છન્નુલાલ મિશ્રાનું અવસાન

8. કેન્દ્રીય પર્યાવરણ મંત્રી ભૂપેન્દ્ર યાદવે નમો વનનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.

9. 2 ઓક્ટોબર, 2025 ના રોજ એક લાખ આદિવાસી ગામડાઓ અને ગામડાઓમાં એક ખાસ ગ્રામસભા યોજાઈ હતી.

10. વૈશ્વિક વેપાર અનિશ્ચિતતાઓ વચ્ચે RBI એ નિકાસકારોને ટેકો આપવા માટે ઘણા પગલાં રજૂ કર્યા છે.

વિષય: રાષ્ટ્રીય સમાચાર

1. ભારત ICAO કાઉન્સિલના ભાગ II માટે ફરીથી ચૂંટાયું છે.

• આ ચૂંટણી 27 સપ્ટેમ્બર, 2025 ના રોજ મોન્ટ્રીયલમાં 42મી આંતરરાષ્ટ્રીય નાગરિક ઉડ્ડયન સંગઠન (ICAO) એસેમ્બલી દરમિયાન થઈ હતી.
• ભાગ II માં એવા દેશોનો સમાવેશ થાય છે જે વૈશ્વિક હવાઈ નેવિગેશન સેવાઓમાં નોંધપાત્ર યોગદાન આપે છે.
• ભારતને 2022 ની ચૂંટણીઓ કરતાં 2025 ની ચૂંટણીઓમાં વધુ મત મળ્યા.
• આ નાગરિક ઉડ્ડયનમાં ભારતના નેતૃત્વમાં વધતા આંતરરાષ્ટ્રીય વિશ્વાસને પ્રતિબિંબિત કરે છે.
• 2 સપ્ટેમ્બર, 2025 ના રોજ, નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રાલયે નવી દિલ્હીમાં એક રાજદ્વારી કાર્યક્રમનું આયોજન કર્યું હતું.
• આનો ઉદ્દેશ્ય ICAO કાઉન્સિલમાં ભારતની ફરીથી ચૂંટણી માટે સમર્થન મેળવવાનો હતો.
• નાગરિક ઉડ્ડયન મંત્રી શ્રી રામ મોહન નાયડુએ સભ્ય દેશોના પ્રતિનિધિઓને સીધી અપીલ કરી.
• વિદેશ મંત્રાલયે રાજદ્વારી સંપર્ક દ્વારા આ ઝુંબેશને ટેકો આપ્યો.
• મંત્રી નાયડુએ સભા સત્ર દરમિયાન મોન્ટ્રીયલની મુલાકાત લીધી. તેમણે અન્ય સભ્ય દેશો સાથે દ્વિપક્ષીય બેઠકો યોજી.
• તેમણે વૈશ્વિક ઉડ્ડયન ઉદ્યોગના મુખ્ય વ્યક્તિઓ સાથે પણ વાતચીત કરી.
• ભારતનું ઉડ્ડયન ક્ષેત્ર ઝડપથી વિકસી રહ્યું છે. તે ઉત્પાદન, MRO (જાળવણી, સમારકામ અને ઓવરહોલ) અને કૌશલ્ય વિકાસમાં વૈશ્વિક રસ આકર્ષી રહ્યું છે.
• ભારત 1944 થી ICAO નું સ્થાપક સભ્ય રહ્યું છે. તેણે 81 વર્ષથી વધુ સમયથી ICAO કાઉન્સિલમાં સતત હાજરી જાળવી રાખી છે.
• ICAO એસેમ્બલી દર ત્રણ વર્ષે યોજાય છે. તેમાં શિકાગો કન્વેન્શનમાં સહી કરનારા તમામ 193 દેશોનો સમાવેશ થાય છે.
• એસેમ્બલી ICAO ના સંચાલક મંડળ તરીકે સેવા આપવા માટે 36 સભ્યોની કાઉન્સિલની પસંદગી કરે છે. દરેક કાઉન્સિલ સભ્ય ત્રણ વર્ષનો કાર્યકાળ પૂર્ણ કરે છે.

વિષય: રાષ્ટ્રીય નિમણૂકો

2. લેફ્ટનન્ટ જનરલ વીરેન્દ્ર વત્સે NCC ના ડિરેક્ટર જનરલ તરીકેનો ચાર્જ સંભાળ્યો.

• 1 ઓક્ટોબર, 2025 ના રોજ, લેફ્ટનન્ટ જનરલ વીરેન્દ્ર વત્સે નેશનલ કેડેટ કોર્પ્સ (વિશ્વનું સૌથી મોટું વર્દીધારી યુવા સંગઠન) ના નવા ડિરેક્ટર જનરલ તરીકેનો ચાર્જ સંભાળ્યો.
• તેમણે આ પ્રતિષ્ઠિત પદ પર લેફ્ટનન્ટ જનરલ ગુરબીરપાલ સિંહનું સ્થાન લીધું.
• તેમની નિમણૂક એવા સમયે થઈ છે જ્યારે NCC 28 રાજ્યો અને 8 કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં તેની સંખ્યા 20 લાખ કેડેટ્સ સુધી વધારી રહ્યું છે.
• 'એકતા અને શિસ્ત' ના પોતાના સૂત્ર સાથે, NCC 2047 માં વિકસિત ભારતના વિઝન સાથે આગળ વધી રહ્યું છે.
• તેમાં ચરિત્ર નિર્માણ અને દેશભક્તિ પર પરંપરાગત ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને નવીનતા, ડિજિટલ કુશળતા અને વૈશ્વિક જાગૃતિનો સમાવેશ થાય છે.
• લેફ્ટનન્ટ જનરલ વત્સને 17 ડિસેમ્બર, 1988 ના રોજ 19 કુમાઉ રેજિમેન્ટમાં કમિશન આપવામાં આવ્યું હતું.
• તેમણે અરુણાચલ પ્રદેશ અને કાશ્મીર ખીણમાં બળવાખોરી વિરોધી અને આતંકવાદ વિરોધી કામગીરીમાં સેવા આપી છે.
• તેમના અનુભવમાં ડેમોક્રેટિક રિપબ્લિક ઓફ કોંગોમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મિશન હેઠળ પાયદળ બ્રિગેડનું કમાન્ડિંગ પણ શામેલ છે.
• આ ભૂમિકા પહેલા, તેમણે વેલિંગ્ટનમાં ડિફેન્સ સર્વિસીસ સ્ટાફ કોલેજના કમાન્ડન્ટ તરીકે સેવા આપી હતી.

વિષય: સમાચારમાં વ્યક્તિત્વ

3. વરિષ્ઠ સમાજવાદી અને સ્વાતંત્ર્ય સેનાની જી.જી. પરીખનું મુંબઈમાં અવસાન.

• 2 ઓક્ટોબરના રોજ, સમાજવાદી, ગાંધીવાદી અને સ્વાતંત્ર્ય સેનાની ડૉ. ગુણવંતરાય ગણપતલાલ પરીખનું 101 વર્ષની વયે મુંબઈમાં અવસાન થયું.
• ભારત છોડો ચળવળ અને કટોકટી દરમિયાન તેઓ જેલમાં ગયા હતા અને તેમનું આખું જીવન મજૂર ચળવળને મજબૂત બનાવવામાં વિતાવ્યું હતું.
• તેમણે લોકશાહી સમાજવાદના મૂલ્યોનો ફેલાવો કરવામાં યુવાનોને સામેલ કરવા માટે અથાક મહેનત કરી હતી.
• આ માટે, તેમણે મહારાષ્ટ્રના રાયગઢ જિલ્લામાં યુસુફ મહેરઅલી કેન્દ્રની સ્થાપના કરી.
• આજે, આ કેન્દ્ર 12 થી વધુ રાજ્યોમાં કાર્યરત છે, જ્યાં યુવાનો સ્થાનિક સમુદાયોને સશક્ત બનાવવા અને ટકાઉ સ્થાનિક ઉદ્યોગોના વિકાસ દ્વારા તેમને સશક્ત બનાવવાનું કામ કરે છે.
• તેમના શરીરને જે.જે. હોસ્પિટલમાં દાનમાં આપવામાં આવ્યું હતું, જે તેમના અને તેમના પત્ની મંગળાબેન પરીખ દ્વારા લાંબા સમયથી લેવામાં આવેલા સંકલ્પને પૂર્ણ કરે છે.
• 2010 માં, મંગળાબેન પરીખના શરીરને પણ તેમના મૃત્યુ પછી તે જ હોસ્પિટલમાં દાનમાં આપવામાં આવ્યું હતું.

વિષય: પુરસ્કારો અને સન્માન

4. આયુષ મંત્રાલય દ્વારા રાષ્ટ્રીય ધન્વંતરી આયુર્વેદ પુરસ્કારો 2025 પ્રદાન કરવામાં આવ્યા.

• રાષ્ટ્રીય ધન્વંતરી આયુર્વેદ પુરસ્કારો 2025 આયુષ મંત્રાલય દ્વારા ત્રણ પ્રખ્યાત વ્યક્તિઓને આપવામાં આવ્યા.
• પુરસ્કાર વિજેતાઓ, પ્રો. બનવારી લાલ ગૌર, વૈદ્ય નીલકંઠન મૂસ ઇ.ટી., અને વૈદ્ય ભાવના પ્રાશર, ને તેમના ઉત્કૃષ્ટ યોગદાન બદલ સન્માનિત કરવામાં આવ્યા.
• પ્રો. બનવારી લાલ ગૌરને આયુર્વેદિક શિક્ષણ અને સંસ્કૃત શિષ્યવૃત્તિમાં છ દાયકાથી વધુ યોગદાન બદલ સન્માનિત કરવામાં આવ્યા.
• તેમણે 31 પુસ્તકો અને સંસ્કૃતમાં 319 પ્રકાશનો સહિત 300 થી વધુ શૈક્ષણિક કાર્યો લખ્યા, અને અસંખ્ય પીએચડી અને અનુસ્નાતક વિદ્વાનોને માર્ગદર્શન આપ્યું.
• આયુર્વેદિક સાહિત્ય અને શિક્ષણમાં તેમના યોગદાન બદલ તેમને રાષ્ટ્રપતિ પુરસ્કાર સહિત અનેક રાષ્ટ્રીય સન્માનો પ્રાપ્ત થયા છે.
• વૈદ્યરત્નમ ગ્રુપના વડા વૈદ્ય નીલકંઠન મૂસ ઇ.ટી., 200 વર્ષ જૂના આયુર્વેદિક વારસા ધરાવતા પરિવારની આઠમી પેઢીનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
• તેઓ 100 થી વધુ ચિકિત્સકોની ટીમનું નેતૃત્વ કરે છે અને કેરળની શાસ્ત્રીય આયુર્વેદિક પદ્ધતિઓને રાષ્ટ્રીય અને વૈશ્વિક સ્તરે ફેલાવવામાં યોગદાન આપ્યું છે.
• તેમની પહેલોમાં મર્મયાનમ અને વજ્ર જેવા સમુદાય આરોગ્ય કાર્યક્રમો અને પંચકર્મ પર એક પ્રેક્ટીકલ પુસ્તકનો સમાવેશ થાય છે.
• CSIR-IGIB ના વૈજ્ઞાનિક વૈદ્ય ભાવના પરાશરને આયુર્જીનોમિક્સ ક્ષેત્રમાં તેમના અગ્રણી કાર્ય માટે સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.
• તેમનું સંશોધન પ્રકૃતિ અને ત્રિદોષ જેવા પરંપરાગત આયુર્વેદિક ખ્યાલોને આધુનિક જીનોમિક વિજ્ઞાન સાથે જોડે છે, જે પૂર્વાનુમાનિત અને વ્યક્તિગત આરોગ્યસંભાળમાં પ્રગતિને સક્ષમ બનાવે છે.
• તેમના AI અને ML-આધારિત પ્રકૃતિ વિશ્લેષણ પ્રોટોકોલને રાષ્ટ્રીય પ્રકૃતિ પરીક્ષણ કાર્યક્રમ જેવા રાષ્ટ્રીય કાર્યક્રમોમાં એકીકૃત કરવામાં આવ્યા છે, જે જાહેર આરોગ્યમાં આયુર્વેદના વ્યાપને વિસ્તૃત કરવામાં મદદ કરે છે.
• ત્રણેય પુરસ્કાર વિજેતાઓ આયુર્વેદના વિશિષ્ટ પરિમાણોને મૂર્તિમંત કરે છે - શૈક્ષણિક, પરંપરાગત અને વૈજ્ઞાનિક.
• આયુષ મંત્રાલય દ્વારા સ્થાપિત, આ પુરસ્કારોને પરંપરાગત ભારતીય ચિકિત્સા ક્ષેત્રના સર્વોચ્ચ સન્માનોમાં ગણવામાં આવે છે.

વિષય: મહત્વપૂર્ણ દિવસો

5. ગાંધી જયંતિ 2025: 2 ઓક્ટોબર

• ભારતમાં ગાંધી જયંતિ તરીકે ઉજવવામાં આવતી 2 ઓક્ટોબર, વિશ્વભરમાં આંતરરાષ્ટ્રીય અહિંસા દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.
• આ વર્ષે, આ દિવસ મહાત્મા ગાંધીની 156મી જન્મજયંતિ છે.
• મહાત્મા ગાંધીના જન્મદિવસની ઉજવણી માટે 2 ઓક્ટોબરના રોજ આંતરરાષ્ટ્રીય અહિંસા દિવસ ઉજવવામાં આવે છે.
• 15 જૂન, 2007ના રોજ, સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભાએ 2 ઓક્ટોબરને આંતરરાષ્ટ્રીય અહિંસા દિવસ તરીકે જાહેર કર્યો.
• સંયુક્ત રાષ્ટ્રમાં, મહાસચિવના નિવેદનોમાં ગાંધીજીના દર્શનને આધુનિક સંઘર્ષો અને શાંતિ નિર્માણ સાથે જોડવામાં આવ્યું હતું.
• મહાત્મા ગાંધી:
• રાષ્ટ્રપિતા, મહાત્મા ગાંધી, એક વકીલ, રાજકીય નીતિશાસ્ત્રી, કાર્યકર્તા અને લેખક હતા.
• તેમનું પૂરું નામ મોહનદાસ કરમચંદ ગાંધી હતું.
• તેમનો જન્મ 2 ઓક્ટોબર, 1869ના રોજ ગુજરાતના પોરબંદરમાં થયો હતો.
• તેઓ સત્યાગ્રહ અને અહિંસાના કટ્ટર અનુયાયી હતા.
• તેમના નોંધપાત્ર કાર્યો: હિંદ સ્વરાજ, સત્યના પ્રયોગો, હરિજન (ગુજરાતી અખબાર), યંગ ઇન્ડિયા (અંગ્રેજી અખબાર)
• તેમણે 1932માં હરિજન સેવક સંઘની સ્થાપના કરી.
• ટાઈમ્સ મેગેઝિને 1930માં મહાત્મા ગાંધીને વર્ષના સર્વશ્રેષ્ઠ વ્યક્તિ જાહેર કર્યા.

વિષય: રાષ્ટ્રીય સમાચાર

6. કેન્દ્રએ રાજ્યોને એડવાન્સ ટેક્સ ટ્રાન્સફર તરીકે ₹1,01,603 કરોડ જારી કર્યા.

• 1 ઓક્ટોબરના રોજ, કેન્દ્ર સરકારે રાજ્યોને ટેક્સ ટ્રાન્સફર તરીકે ₹1,01,603 કરોડનો એડવાન્સ હપ્તો જારી કર્યો.
• આ ખાસ રકમ તહેવારોની મોસમ પહેલા વિકાસ અને કલ્યાણ ખર્ચને ટેકો આપવા માટે જારી કરવામાં આવી હતી.
• આ એડવાન્સ રકમ 10 ઓક્ટોબર, 2025 ના રોજ નિર્ધારિત સામાન્ય માસિક ટ્રાન્સફર ઉપરાંત હતી.
• સરકારે ભાર મૂક્યો હતો કે આ રકમ રાજ્યોને તાત્કાલિક ખર્ચની જરૂરિયાતો પૂરી કરવામાં મદદ કરશે.
• ઉત્તર પ્રદેશને ₹18,227 કરોડ ફાળવવામાં આવ્યા હતા, જે બધા રાજ્યોમાં સૌથી વધુ છે.
• બિહારને ₹10,219 કરોડ, જ્યારે મધ્યપ્રદેશ અને પશ્ચિમ બંગાળને અનુક્રમે ₹7,976 કરોડ અને ₹7,644 કરોડ આપવામાં આવ્યા.
• અન્ય મુખ્ય રાજ્યોમાં રાજસ્થાન (₹6,123 કરોડ), ઓડિશા (₹4,601 કરોડ), તમિલનાડુ (₹4,144 કરોડ), આંધ્રપ્રદેશ (₹4,112 કરોડ) અને કર્ણાટક (₹3,705 કરોડ)નો સમાવેશ થાય છે.
• નાના રાજ્યોને પણ ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવ્યું, જેમાં હિમાચલ પ્રદેશ (₹843 કરોડ), મણિપુર (₹727 કરોડ), ત્રિપુરા (₹719 કરોડ) અને સિક્કિમ (₹100 કરોડ)નો સમાવેશ થાય છે. મિઝોરમને ₹394 કરોડ ફાળવવામાં આવ્યા હતા.
• ગોવાને ₹392 કરોડ મળ્યા, જ્યારે મિઝોરમ, નાગાલેન્ડ અને મેઘાલયને અનુક્રમે ₹508 કરોડ, ₹578 કરોડ અને ₹779 કરોડ મળ્યા.
• કેન્દ્રએ જણાવ્યું હતું કે આ પગલું રાજ્યોને નાણાકીય સુગમતા પ્રદાન કરશે, જેનાથી અવિરત કલ્યાણ અને વિકાસ પ્રોજેક્ટ્સ સુનિશ્ચિત થશે.

વિષય: સમાચારમાં વ્યક્તિત્વ

7. પંડિત છન્નુલાલ મિશ્રાનું અવસાન

• તેઓ એક પ્રખ્યાત હિન્દુસ્તાની શાસ્ત્રીય ગાયક અને પદ્મ વિભૂષણ પુરસ્કાર વિજેતા હતા.
• લાંબી બીમારી બાદ 89 વર્ષની વયે ઉત્તર પ્રદેશના મિર્ઝાપુરમાં તેમનું અવસાન થયું.
• તેમનો જન્મ 1936માં આઝમગઢમાં થયો હતો.
• સમય જતાં, તેઓ ભારતીય શાસ્ત્રીય સંગીતના સૌથી આદરણીય વ્યક્તિઓમાંના એક બન્યા.
• તેઓ ખયાલ, ઠુમરી, દાદરા, ચૈતી, કજરી અને ભજન જેવી શૈલીઓમાં તેમની નિપુણતા માટે જાણીતા હતા.
• તેમણે તેમનું પ્રારંભિક શિક્ષણ તેમના પિતા બદ્રી પ્રસાદ મિશ્રા પાસેથી મેળવ્યું.
• તેમણે કિરાણા ઘરાનાના ઉસ્તાદ અબ્દુલ ગની ખાન પાસેથી પણ તાલીમ લીધી.
• બાદમાં, તેમને સંગીતકાર ઠાકુર જયદેવ સિંહનું માર્ગદર્શન મળ્યું.
• 2010 માં, તેમને પદ્મ ભૂષણથી નવાજવામાં આવ્યા.
• એક દાયકા પછી, 2020 માં, તેમને પદ્મ વિભૂષણથી નવાજવામાં આવ્યા.

વિષય: પર્યાવરણ અને ઇકોલોજી

8. કેન્દ્રીય પર્યાવરણ મંત્રી ભૂપેન્દ્ર યાદવે નમો વનનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.

• આ ઉદ્ઘાટન હરિયાણાના માનેસરમાં વન્યજીવન સપ્તાહ 2025 ઉજવણીના ભાગ રૂપે થયું હતું.
• તેમણે ભારતની જૈવવિવિધતાના સંરક્ષણના મહત્વ પર ભાર મૂક્યો.
• તેમણે દેશના સમૃદ્ધ વનસ્પતિ અને પ્રાણીસૃષ્ટિના સંરક્ષણની જરૂરિયાત પર પ્રકાશ પાડ્યો.
• વન્યજીવન સપ્તાહ સંરક્ષણ પ્રયાસોમાં જાહેર ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન આપે છે. તે દર વર્ષે 2 ઓક્ટોબરથી 8 ઓક્ટોબર સુધી ઉજવવામાં આવે છે.
• તેનો હેતુ વન્યજીવન સંરક્ષણ અને પર્યાવરણીય સંતુલન વિશે જાગૃતિ લાવવાનો છે.
• આ વર્ષે, ઉજવણી "સેવા પર્વ" થીમ હેઠળ યોજાઈ રહી છે.
• આ થીમ પ્રકૃતિ પ્રત્યે સેવા અને જવાબદારીની ભાવનાને પ્રોત્સાહન આપે છે.
• વિષય: સરકારી યોજનાઓ અને પહેલ

9. 2 ઓક્ટોબર, 2025 ના રોજ, એક લાખ આદિવાસી ગામડાઓ અને ટોળાઓમાં એક ખાસ ગ્રામસભા યોજાઈ હતી.

• ઉદ્દેશ આદિવાસી ગ્રામ વિઝન 2030 ઘોષણાને સત્તાવાર રીતે અપનાવવાનો હતો.
• આ પહેલ આદિવાસી બાબતોના મંત્રાલય દ્વારા શરૂ કરાયેલ આદિ કર્મયોગી અભિયાનનો એક ભાગ છે.
• આદિ કર્મયોગી અભિયાન એ વિશ્વનો સૌથી મોટો આદિવાસી ગ્રામ સ્તરના નેતૃત્વ કાર્યક્રમ છે.
• તે 30 રાજ્યો અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોમાં 110 મિલિયન નાગરિકોને પ્રભાવિત કરે છે.
• સરકારે ગયા વર્ષે 15 નવેમ્બરથી આ વર્ષે 15 નવેમ્બર સુધીના સમયગાળાને આદિવાસી ગૌરવ વર્ષ તરીકે જાહેર કર્યો છે.
• આ ખાસ વર્ષ આદિવાસી ગૌરવ અને સંસ્કૃતિની ઉજવણી અને સન્માન કરવા માટે છે.
• વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 17 સપ્ટેમ્બરના રોજ આદિ કર્મયોગી અભિયાન અને આદિ સેવા પર્વની શરૂઆત કરી હતી.
• આ કાર્યક્રમોનો ઉદ્દેશ્ય સમુદાય ભાગીદારી, પ્રતિભાવશીલ શાસન અને યુવા નેતૃત્વને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.
• દરેક ગામ આવશ્યક જાહેર સેવાઓ પૂરી પાડવા માટે આદિ સેવા કેન્દ્ર સ્થાપિત કરશે.
• આ પહેલ સમુદાયના સભ્યો દ્વારા સ્વૈચ્છિક ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન આપે છે.
• તેમાં બહુવિધ આદિવાસી ભાષાઓમાં સંદેશાવ્યવહારને પ્રોત્સાહન આપવા માટે AI-આધારિત આદિ વાણી એપ્લિકેશનનો ઉપયોગ પણ શામેલ છે.
• આ કાર્યક્રમ હેઠળ 2 મિલિયનથી વધુ લોકોને આદિ કર્મયોગી તરીકે તાલીમ આપવામાં આવી છે.
• આ જૂથમાં સરકારી અધિકારીઓ, મહિલાઓ અને આદિવાસી સમુદાયોના યુવાનોનો સમાવેશ થાય છે.
• તેઓ જાહેર યોજનાઓના છેલ્લા માઇલ સુધી પહોંચાડવાની ખાતરી કરવા માટે જવાબદાર છે.
• આ પહેલ પ્રધાનમંત્રી જનમન અને ધરતી આબા અભિયાન 2.0 જેવા મુખ્ય કાર્યક્રમો સાથે સંકલનને પણ સમર્થન આપે છે.

વિષય: ભારતીય અર્થતંત્ર

10. વૈશ્વિક વેપાર અનિશ્ચિતતાઓ વચ્ચે RBI એ નિકાસકારોને ટેકો આપવા માટે ઘણા પગલાં રજૂ કર્યા છે.

• RBI ટૂંક સમયમાં વેપારી વેપાર વ્યવહારો માટે વિદેશી વિનિમય ખર્ચ સમયગાળો ચારથી છ મહિના સુધી લંબાવવા માટે નવી માર્ગદર્શિકા જારી કરશે.
• આ વિસ્તરણ ભારતીય વેપારીઓને વ્યવહારોને વધુ કાર્યક્ષમ રીતે સંચાલિત કરવામાં અને નફાકારકતા જાળવવામાં મદદ કરશે.
• RBI એ IFSC બેંકિંગ એકમોમાં વિદેશી ચલણ ખાતાઓમાં ભંડોળ માટે રિપેટ્રિએશન સમયગાળો એક મહિનાથી વધારીને ત્રણ મહિના કર્યો છે.
• આ નિકાસકારોને IFSC ખાતા ખોલવા અને ત્યાં વિદેશી વિનિમય પ્રવાહિતા વધારવા માટે પ્રોત્સાહિત કરશે.
• RBI એક્સ્પોર્ટ ડેટા પ્રોસેસિંગ અને મોનિટરિંગ સિસ્ટમ (EDPMS) અને ઇમ્પોર્ટ ડેટા પ્રોસેસિંગ અને મોનિટરિંગ સિસ્ટમ (IDPMS) માં સમાધાન પ્રક્રિયાને પણ સરળ બનાવશે.
• ₹1 મિલિયન સુધીના બિલ માટે, નિકાસકારો અને આયાતકારો હવે ચુકવણીની પ્રાપ્તિની ઘોષણા સબમિટ કરીને બિલ બંધ કરી શકે છે.
• નિયમોને સ્પષ્ટ અને પાલન કરવામાં સરળ બનાવવા માટે બાહ્ય વાણિજ્યિક ઉધાર (ECBs) માટે સુધારેલ માળખું ઘડવામાં આવી રહ્યું છે.
• નવા ECB નિયમો પાત્ર ઉધાર લેનારાઓ અને માન્ય ધિરાણકર્તાઓની યાદીને વિસ્તૃત કરશે.
• તેઓ ઉધાર મર્યાદામાં પણ રાહત આપશે અને સરેરાશ પરિપક્વતા સમયગાળા પરના નિયંત્રણો હળવા કરશે.
• ECBs માટે ઉધાર ખર્ચ પરના નિયંત્રણો દૂર કરવામાં આવશે. ECBs માટે અંતિમ ઉપયોગ પ્રતિબંધોની સમીક્ષા કરવામાં આવશે.
• અપડેટેડ ફ્રેમવર્ક હેઠળ ECBs માટે રિપોર્ટિંગ આવશ્યકતાઓને પણ સરળ બનાવવામાં આવશે.