11 October 2025 GUJARATI CURRENT AFFAIRS

મુખ્ય હેડલાઇન્સ:

1. ભારત 27 થી 30 ઓક્ટોબર દરમિયાન 8મા ઇન્ટરનેશનલ સોલાર એલાયન્સ (ISA) કોન્ફરન્સનું આયોજન કરશે.

2. વર્લ્ડ ટ્રેડ ઓર્ગેનાઇઝેશન દ્વારા આગામી વર્ષ માટે તેના વૈશ્વિક વેપાર વૃદ્ધિના અનુમાનને ઘટાડીને 0.5% કરવામાં આવ્યું છે.

3. હંગેરિયન લેખક લાસ્ઝલો ક્રાસ્નાહોરકાઈને 2025 નો સાહિત્યનો નોબેલ પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો.

4. ભારતના જૈવવિવિધતા સંરક્ષણને મજબૂત બનાવવા માટે રાષ્ટ્રીય રેડ લિસ્ટ રોડમેપ અને વિઝન 2025-2030 શરૂ કરવામાં આવ્યા.

5. કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે બાયોમેડિકલ રિસર્ચ કરિયર પ્રોગ્રામના ત્રીજા તબક્કાને મંજૂરી આપી.

6. યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસને પેપાલ વર્લ્ડ સાથે સંકલિત કરવામાં આવશે.

7. પલાઉએ પ્રથમ લાઇવ અંડરવોટર ઇન્ટરવ્યુ સાથે ઇતિહાસ રચ્યો.

8. ઇન્ટરનેશનલ યુનિયન ફોર કન્ઝર્વેશન ઓફ નેચર (IUCN) અને ઇન્ટરનેશનલ રિન્યુએબલ એનર્જી એજન્સી (IRENA) એ એક નવી ભાગીદારીમાં પ્રવેશ કર્યો છે.

9. લંડન સ્થિત ડિજિટલ ફાઇનાન્સ કંપની, રેવોલ્યુટ, તેના વૈશ્વિક વિસ્તરણના ભાગ રૂપે ભારતમાં તેનું પેમેન્ટ પ્લેટફોર્મ લોન્ચ કરશે.

10. કેન્દ્રીય સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ રાજ્યમંત્રી ડૉ. રામદાસ આઠવલેએ પણજીમાં પર્પલ ફેસ્ટિવલનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.

--------------------------------------------------

વિષય: સમિટ/પરિષદો/મીટિંગ્સ

1. ભારત 27 થી 30 ઓક્ટોબર દરમિયાન 8મી આંતરરાષ્ટ્રીય સૌર ગઠબંધન (ISA) સમિટનું આયોજન કરશે.

• આ કાર્યક્રમ નવી દિલ્હીના ભારત મંડપમ ખાતે યોજાશે.
• તે સૌર ઉર્જામાં સહયોગ મજબૂત કરવા માટે વૈશ્વિક ભાગીદારોને એકસાથે લાવશે.
• તેનો ઉદ્દેશ સ્વચ્છ અને ટકાઉ ભવિષ્ય માટે સૌર ઉર્જાના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.
• નવીન અને નવીનીકરણીય ઉર્જા મંત્રી પ્રહલાદ જોશીએ જણાવ્યું હતું કે સહભાગીઓ બધા માટે સસ્તી સૌર ઉર્જાના સામાન્ય ધ્યેય તરફ સાથે મળીને કામ કરશે.
• ભારતે તેની કુલ સ્થાપિત વીજળી ક્ષમતાના 50 ટકા બિન-અશ્મિભૂત ઇંધણ સ્ત્રોતોમાંથી પ્રાપ્ત કરી લીધા છે.
• આ સીમાચિહ્ન નિર્ધારિત સમય કરતાં પાંચ વર્ષ વહેલા પ્રાપ્ત થયું હતું.
• ભારત વિશ્વનો ત્રીજો સૌથી મોટો સૌર ઉર્જા ઉત્પાદક દેશ છે. તે નવીનીકરણીય ઉર્જા વિકાસ માટે બીજા ક્રમનું સૌથી મોટું બજાર પણ છે.
• ISA સમિટમાં કુલ 124 દેશો ભાગ લેશે. 40 થી વધુ ઉર્જા મંત્રીઓ હાજરી આપે તેવી અપેક્ષા છે.
• આંતરરાષ્ટ્રીય સૌર ગઠબંધનમાં હાલમાં 124 સભ્ય અને સહી કરનારા દેશો છે.
• આ સંગઠન સૌર ઊર્જાને કાર્બન-તટસ્થ ગ્રહ તરફના મુખ્ય પગલા તરીકે પ્રોત્સાહન આપે છે.

--------------------------------------------------

વિષયો: અર્થતંત્ર/બેંકિંગ/નાણાકીય

2. વિશ્વ વેપાર સંગઠને આગામી વર્ષ માટે તેના વૈશ્વિક વેપાર વૃદ્ધિના અનુમાનને ઘટાડીને 0.5% કર્યું છે.

• વિશ્વ વેપાર સંગઠન (WTO) એ 2026 માટે વૈશ્વિક વેપાર વોલ્યુમ વૃદ્ધિ માટેનો અનુમાન ઘટાડીને 0.5% કર્યો છે, જેમાં યુએસ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા લાદવામાં આવેલા ટેરિફની સંભવિત વિલંબિત અસરોનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે.
• આ નવો આંકડો ઓગસ્ટમાં જાહેર કરાયેલા તેના અગાઉના 1.8% ના અંદાજ કરતા નોંધપાત્ર રીતે ઓછો છે.
• 2025 માટે, WTO એ તેના વેપાર વૃદ્ધિના અનુમાનને 0.9% થી વધારીને 2.4% કર્યો છે જે યુએસ આયાતમાં વધારો અને AI-સંબંધિત માલમાં વધારાને કારણે ટેરિફ વધારા પહેલા હતો.
• આ 2024 માં જોવા મળેલા 2.8% વૃદ્ધિ કરતા હજુ પણ ઓછો છે.
• 2026 માં ઘટાડો ઓગસ્ટમાં ઘણા દેશોની આયાત પર યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ દ્વારા લાદવામાં આવેલા ઊંચા ટેરિફની અસરને કારણે છે.
• યુરોપિયન યુનિયને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં આયાત થતી મોટાભાગની EU વસ્તુઓ પર 15% ડ્યુટી લાદવા માટે એક નવા કરાર પર વાટાઘાટો કરી.
• કુલ વિશ્વ વેપાર વોલ્યુમમાં વૃદ્ધિ ગયા વર્ષના 2.8% થી ઘટીને આ વર્ષે 2.4% અને આવતા વર્ષે 0.5% થવાની ધારણા છે.
• વિશ્વ વેપાર સંગઠનનો એવો પણ અંદાજ છે કે વૈશ્વિક GDP વૃદ્ધિ 2025 માં 2.7% થી ઘટીને 2026 માં 2.6% થશે.
• WTO ડેટા દર્શાવે છે કે 2025 ના પ્રથમ છ મહિનામાં વૈશ્વિક વેપાર વોલ્યુમમાં 4.9% નો વધારો થયો છે, જ્યારે વેપાર મૂલ્યમાં વાર્ષિક ધોરણે 6% નો વધારો થયો છે.
• સેમિકન્ડક્ટર અને ટેલિકોમ્યુનિકેશન સાધનો જેવા કૃત્રિમ બુદ્ધિમત્તા સંબંધિત માલ, વેપાર વૃદ્ધિમાં લગભગ અડધો હિસ્સો ધરાવે છે, જે પાછલા વર્ષ કરતા 20% વધુ છે.
• આ વર્ષે એશિયા અને આફ્રિકા સૌથી ઝડપી નિકાસ વૃદ્ધિ નોંધાવવાનો અંદાજ છે, જ્યારે યુરોપ ધીમું અને ઉત્તર અમેરિકા ઘટવાની ધારણા છે.

--------------------------------------------------

વિષય: પુરસ્કારો અને સન્માન

3. હંગેરિયન લેખક લાસ્ઝલો ક્રાસ્નાહોર્કાઈને 2025નો સાહિત્યનો નોબેલ પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો.

• 9 ઓક્ટોબરના રોજ, હંગેરિયન નવલકથાકાર અને પટકથા લેખક લાસ્ઝલો ક્રાસ્નાહોર્કાઈને 2025નો સાહિત્યનો નોબેલ પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો.
• સ્વીડનના સ્ટોકહોમમાં સ્વીડિશ એકેડેમીની નોબેલ સમિતિ દ્વારા આ જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.
• આ પુરસ્કાર તેમના આકર્ષક અને સ્વપ્નદ્રષ્ટા કાર્ય માટે આપવામાં આવ્યો હતો, જે સાક્ષાત્કારના આતંક વચ્ચે કલાની શક્તિને સમર્થન આપે છે.
• લાસ્ઝલો ક્રાસ્નાહોર્કાઈ મધ્ય યુરોપિયન પરંપરામાં એક મહાન મહાકાવ્ય લેખક છે, જે કાફકાથી થોમસ બર્નહાર્ડ સુધી ફેલાયેલી છે અને વાહિયાતતા અને વિચિત્ર અતિરેક દ્વારા ચિહ્નિત થયેલ છે.
• 2002 માં ઇમ્રે કેર્ટેઝ પછી, ક્રાસ્નાહોર્કાઈ આ પુરસ્કાર જીતનાર બીજા હંગેરિયન છે.
• તેમને 1.2 મિલિયન યુએસ ડોલરનું રોકડ પુરસ્કાર મળશે.
• આ વર્ષનો સાહિત્ય પુરસ્કાર મેડિકલ, ભૌતિકશાસ્ત્ર અને રસાયણશાસ્ત્રમાં નોબેલ પુરસ્કારોની જાહેરાત પછી આપવામાં આવી રહ્યો છે.
• ગયા વર્ષે, સાહિત્યમાં નોબેલ પુરસ્કાર દક્ષિણ કોરિયાના લેખક હાન કાંગને એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો, જે 18મી મહિલા અને આ પુરસ્કાર મેળવનાર પ્રથમ દક્ષિણ કોરિયન હતા.
• સાહિત્યમાં નોબેલ પુરસ્કાર જીતનાર પ્રથમ મહિલા સ્વીડિશ લેખિકા સેલ્મા લેગરલોફ હતી, જેમને 1909માં આ પુરસ્કાર મળ્યો હતો.
• સુલી પ્રુધોમ્મે સાહિત્યમાં નોબેલ પુરસ્કાર જીતનાર પ્રથમ વ્યક્તિ હતા.

--------------------------------------------------

વિષય: સમિટ/પરિષદો/મીટિંગ્સ

4. ભારતના જૈવવિવિધતા સંરક્ષણને મજબૂત બનાવવા માટે રાષ્ટ્રીય રેડ લિસ્ટ રોડમેપ અને વિઝન 2025-2030 શરૂ કરવામાં આવ્યું.

• ભારતે IUCN વર્લ્ડ કન્ઝર્વેશન કોંગ્રેસ 2025 ખાતે રાષ્ટ્રીય રેડ લિસ્ટ રોડમેપ અને વિઝન 2025-2030નું અનાવરણ કર્યું.
• આ પહેલ કેન્દ્રીય પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન રાજ્યમંત્રી શ્રી કીર્તિ વર્ધન સિંહ દ્વારા એશિયા પેવેલિયન ખાતે શરૂ કરવામાં આવી હતી.
• આ રોડમેપ પ્રજાતિ મૂલ્યાંકન અને સંરક્ષણ માટે એક વ્યાપક માળખું સ્થાપિત કરવા માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યો હતો.
• મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે આ યોજના 2030 સુધી ભારતની જૈવવિવિધતા સંરક્ષણ વ્યૂહરચનાનું માર્ગદર્શન કરશે.
• એ નોંધવામાં આવ્યું હતું કે સરકાર IUCN, ZSI અને BSI સાથે મળીને લુપ્તપ્રાય પ્રજાતિઓને ઓળખવા અને રાષ્ટ્રીય રેડ લિસ્ટ તૈયાર કરવા માટે કામ કરી રહી છે.
• વિઝન 2025-2030 દસ્તાવેજનો ઉદ્દેશ્ય ભારતના વનસ્પતિ અને પ્રાણીસૃષ્ટિનું મૂલ્યાંકન કરવા માટે વિજ્ઞાન-આધારિત, રાષ્ટ્રીય સ્તરે સંકલિત સિસ્ટમ બનાવવાનો છે.
• વિશ્વના 17 મેગાડાઇવર્સ દેશોમાંનો એક, ભારત 36 વૈશ્વિક જૈવવિવિધતા હોટસ્પોટ્સમાંથી ચારનું ઘર છે: હિમાલય, પશ્ચિમ ઘાટ, ઇન્ડો-બર્મા અને સુંદરલેન્ડ.
• દેશ વિશ્વના કુલ ભૂમિ વિસ્તારના માત્ર 2.4% ભાગને આવરી લે છે, તેમ છતાં તે વૈશ્વિક વનસ્પતિના આશરે 8% અને વૈશ્વિક પ્રાણીસૃષ્ટિના 7.5% ભાગને આશ્રય આપે છે, જેમાં 28% થી વધુ છોડ અને 30% થી વધુ પ્રાણીઓ ફક્ત અહીં જ જોવા મળે છે.
• દેશમાં 104,000 થી વધુ પ્રાણીસૃષ્ટિ પ્રજાતિઓ, 18,000 થી વધુ ફૂલોની વનસ્પતિ પ્રજાતિઓ અને લગભગ 20,000 દરિયાઈ પ્રજાતિઓનું દસ્તાવેજીકરણ કરવામાં આવ્યું છે.
• આ પહેલ જૈવિક વિવિધતા પરના સંમેલન અને કુનમિંગ-મોન્ટ્રીયલ વૈશ્વિક માળખા હેઠળ ભારતની પ્રતિબદ્ધતાઓ સાથે સુસંગત છે.
• મંત્રાલયે 1972 ના વન્યજીવન સંરક્ષણ અધિનિયમને યાદ કર્યો, જેમાં 2022 માં સુધારો કરવામાં આવ્યો હતો, જે CITES-સૂચિબદ્ધ પ્રજાતિઓને રક્ષણ પૂરું પાડે છે.
• ભારત 2030 સુધીમાં વનસ્પતિ અને પ્રાણીસૃષ્ટિ માટે રાષ્ટ્રીય રેડ ડેટા બુક પ્રકાશિત કરવાનું લક્ષ્ય રાખે છે, જે વૈશ્વિક ટકાઉપણું લક્ષ્યો પ્રત્યેની તેની પ્રતિબદ્ધતાને પુષ્ટિ આપે છે.

--------------------------------------------------

વિષય: સરકારી યોજનાઓ અને પહેલ

5. કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે બાયોમેડિકલ સંશોધન કારકિર્દી કાર્યક્રમના ત્રીજા તબક્કાને મંજૂરી આપી.

• પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે બાયોમેડિકલ રિસર્ચ કરિયર પ્રોગ્રામ (BRCP) ના ત્રીજા તબક્કાને મંજૂરી આપી.
• આ કાર્યક્રમ 2025-26 અને 2030-31 વચ્ચે અમલમાં મૂકવામાં આવશે, જેમાં 2037-38 સુધી છ વર્ષનો વધારો કરવામાં આવશે.
• આ કાર્યક્રમ બાયોટેકનોલોજી વિભાગ (DBT), વેલકમ ટ્રસ્ટ (યુકે) અને DBT/વેલકમ ટ્રસ્ટ ઇન્ડિયા એલાયન્સ વચ્ચે ભાગીદારીમાં શરૂ કરવામાં આવ્યો છે.
• DBT તરફથી ₹1,000 કરોડ અને વેલકમ ટ્રસ્ટ (યુકે) તરફથી ₹500 કરોડનો કુલ ખર્ચ મંજૂર કરવામાં આવ્યો છે.
• 2008-09 માં શરૂ કરાયેલ અને 2018-19 માં વિસ્તૃત કરાયેલ, BRCP એ વૈશ્વિક સ્તરે બાયોમેડિકલ સાયન્સમાં ભારતની સ્થિતિ મજબૂત બનાવી છે.
• તબક્કો III નો ઉદ્દેશ્ય ઉચ્ચ-સ્તરીય વૈજ્ઞાનિક પ્રતિભાને પોષવાનો અને અનુવાદાત્મક નવીનતા માટે આંતરશાખાકીય સંશોધનને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.
• આ કાર્યક્રમ સંશોધન ક્ષમતાને વધારવા માટે પ્રારંભિક કારકિર્દી ફેલોશિપ, મધ્યવર્તી ફેલોશિપ અને સહયોગી અનુદાન પ્રદાન કરશે.
• આશરે 2,000 વિદ્યાર્થીઓ અને પોસ્ટડોક્ટરલ ફેલોને તાલીમ આપવામાં આવશે, જેમાં મહિલાઓની ભાગીદારી 10-15% સુધી વધારવા માટે ખાસ પ્રયાસો કરવામાં આવશે.
• આશરે 25-30% સહયોગી કાર્યક્રમો ટેકનોલોજી રેડીનેસ લેવલ (TRL) 4 અને તેનાથી ઉપર પહોંચવાની અપેક્ષા છે.
• આ પહેલ ટાયર-2 અને ટાયર-3 સંસ્થાઓમાં પણ વિસ્તરશે, જે તમામ ક્ષેત્રોમાં સમાન વૈજ્ઞાનિક વિકાસને પ્રોત્સાહન આપશે.
• કૌશલ્ય, સંશોધન અને સહયોગમાં રોકાણ કરીને, તબક્કો III ભારતમાં વિશ્વ-સ્તરીય બાયોમેડિકલ સંશોધન વાતાવરણ બનાવવાનો પ્રયાસ કરે છે.

--------------------------------------------------

વિષય: બેંકિંગ/ફાઇનાન્સ

6. યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસને પેપાલ વર્લ્ડ સાથે સંકલિત કરવામાં આવશે.

• 7 ઓક્ટોબરના રોજ, નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઇન્ડિયા (NPCI) અને પેપાલ વચ્ચે સહયોગની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી.
• આ ભાગીદારી હેઠળ, ભારતનું ઇન્સ્ટન્ટ પેમેન્ટ પ્લેટફોર્મ પેપાલ વર્લ્ડ પર લોન્ચ થનાર પ્રથમ હશે, જે વિશ્વભરમાં પેમેન્ટ સિસ્ટમ્સ અને ડિજિટલ વોલેટ્સને જોડતું વૈશ્વિક પ્લેટફોર્મ છે.
• આ પહેલની જાહેરાત ગ્લોબલ ફિનટેક ફેસ્ટમાં કરવામાં આવી હતી, જેમાં ભારતના વધતા ડિજિટલ પેમેન્ટ લીડરશીપ પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો હતો.
• પેપાલના સીઈઓ એલેક્સ ક્રિસે જણાવ્યું હતું કે ધ્યેય વૈશ્વિક પેમેન્ટ સિસ્ટમ્સને એકીકૃત રીતે જોડવાનો છે.
• એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે પેપાલ વર્લ્ડ સાથે UPI ની ઇન્ટરઓપરેબિલિટી વૈશ્વિક વ્યવહારોને વધુ સુલભ અને સમાવિષ્ટ બનાવશે.
• ઇન્ટરઓપરેબલ પ્લેટફોર્મનો વિચાર બે વર્ષ પહેલાં ફ્લોરેન્સમાં દિલીપ આસ્બે (NPCI) અને એલેક્સ ક્રિસ વચ્ચેની બેઠક દરમિયાન ઉદ્ભવ્યો હતો.
• આ પ્રોજેક્ટનો હેતુ વેપારીઓ અને ગ્રાહકો બંને માટે ચુકવણીઓને સરળ, સીમલેસ અને સુલભ બનાવવાનો છે.
• ક્રિસે નોંધ્યું હતું કે પૈસાનું ભવિષ્ય સ્થાનિક વોલેટ્સમાં રહેલું છે જે શેર કરેલા ધોરણો દ્વારા વૈશ્વિક સ્તરે ક્રિયાપ્રતિક્રિયા કરી શકે છે.
• વિશ્વભરમાં બીજા ક્રમના સૌથી મોટા કર્મચારી આધાર સાથે, ભારતને PayPal માટે મુખ્ય બજાર તરીકે ઓળખવામાં આવ્યું હતું.
• UPI સાથે સ્પર્ધા કરવાને બદલે, PayPal એ ભારતની ડિજિટલ ચુકવણી પ્રણાલીને વૈશ્વિક બજારો સાથે જોડવાનું પસંદ કર્યું, ક્રોસ-બોર્ડર એકીકરણને પ્રોત્સાહન આપ્યું.

--------------------------------------------------

વિષય: આંતરરાષ્ટ્રીય સમાચાર

7. પલાઉએ તેના પ્રથમ લાઇવ અંડરવોટર  ઇન્ટરવ્યુ સાથે ઇતિહાસ રચ્યો.

• આ ઇવેન્ટનો હેતુ સમુદ્ર સંરક્ષણ વિશે જાગૃતિ લાવવાનો હતો.
• રાષ્ટ્રપતિ સુરંગેલ વ્હિપ્સ જુનિયરે ઇન્ટરવ્યુમાં પલાઉનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું.
• તેમની સાથે એસ્ટોનિયન ઓલિમ્પિક તરવૈયા અને સમુદ્ર હિમાયતી મેર્લે લિવાન્ડ હતા.
• તેઓએ LiFi ટોકિંગ માસ્ક નામના એક ખાસ ઉપકરણનો ઉપયોગ કર્યો.
• આ ટેકનોલોજી લોકોને પ્રકાશ દ્વારા અવાજ પ્રસારિત કરીને પાણીની અંદર વાત કરવાની મંજૂરી આપે છે.
• પલાઉ એક પેસિફિક ટાપુ રાષ્ટ્ર છે જેમાં લગભગ 340 ટાપુઓ છે. તે ફિલિપાઇન્સની પૂર્વમાં સ્થિત છે. તેની રાજધાની ન્ગેરુલમુડ છે.
• દેશ ખાસ કરીને દરિયાઈ સ્તરમાં વધારો થવા માટે સંવેદનશીલ છે.
• રાષ્ટ્રપતિ વ્હિપ્સે ચેતવણી આપી છે કે ભવિષ્યમાં કેટલાક એટોલ્સનો નાશ થઈ શકે છે.
• ભૂતકાળમાં અન્ય ટાપુ નેતાઓ દ્વારા પણ આવી જ કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે.
• 2009 માં, માલદીવના રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ નશીદે પાણીની અંદર કેબિનેટની બેઠક યોજી હતી.
• 2019 માં, સેશેલ્સના રાષ્ટ્રપતિ ડેની ફૌરે હિંદ મહાસાગરમાં સબમરીનમાંથી ભાષણ આપ્યું હતું.

--------------------------------------------------

વિષય: સમજૂતી કરાર/કરાર

8. ઇન્ટરનેશનલ યુનિયન ફોર કન્ઝર્વેશન ઓફ નેચર (IUCN) અને ઇન્ટરનેશનલ રિન્યુએબલ એનર્જી એજન્સી (IRENA) એ એક નવી ભાગીદારી કરી છે.

• તેઓએ અબુ ધાબીમાં IUCN વર્લ્ડ કન્ઝર્વેશન કોંગ્રેસ દરમિયાન આ કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા.
• આ સમજૂતી કરાર નવીનીકરણીય ઉર્જા અને પર્યાવરણીય સંરક્ષણ પર સાથે મળીને કામ કરવાની તેમની યોજનાની રૂપરેખા આપે છે.
• તેનો ધ્યેય પ્રકૃતિનું સંરક્ષણ કરતી વખતે સ્વચ્છ ઉર્જાનો વિસ્તાર કરવાનો અને ટકાઉ વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.
• આ સહયોગનો ઉદ્દેશ્ય ઇકોસિસ્ટમને નુકસાન પહોંચાડ્યા વિના ઉત્સર્જન ઘટાડવાનો છે.
• IUCN અને IRENA અશ્મિભૂત ઇંધણથી દૂર જવાબદાર પરિવર્તનને માર્ગદર્શન આપવામાં મદદ કરશે.
• તેઓ નવીનીકરણીય ઉર્જા પ્રોજેક્ટ્સ જૈવવિવિધતાને કેવી રીતે અસર કરે છે તે માપવા માટે સાધનો ડિઝાઇન કરશે.
• તેઓ સંરક્ષણ અને સ્વચ્છ ઉર્જા બંનેને ટેકો આપતા પ્રોજેક્ટ્સ શરૂ કરવાની પણ યોજના ધરાવે છે.
• બંને સંસ્થાઓ સંશોધન, નીતિ સલાહ અને શ્રેષ્ઠ પ્રથાઓ શેર કરશે.
• તેઓ ટકાઉ ઉર્જા પ્રયાસોને ટેકો આપવા માટે તાલીમ અને તકનીકી સહાય પણ પૂરી પાડશે.
• આ કરાર શરૂઆતના ત્રણ વર્ષ માટે રહેશે અને ત્યારબાદ તેને નવીકરણ અથવા લંબાવી શકાય છે.
• આ ભાગીદારી આબોહવા કાર્યવાહી અને કુદરતી વિશ્વના રક્ષણ પ્રત્યેની સહિયારી પ્રતિબદ્ધતાને પ્રતિબિંબિત કરે છે.

--------------------------------------------------

વિષય: અર્થતંત્ર/બેંકિંગ/નાણા

9. લંડન સ્થિત ડિજિટલ ફાઇનાન્સ કંપની, રેવોલ્યૂટ, તેના વૈશ્વિક વિસ્તરણના ભાગ રૂપે ભારતમાં તેનું ચુકવણી પ્લેટફોર્મ શરૂ કરશે.

• કંપની સ્થાનિક અને આંતરરાષ્ટ્રીય ચુકવણીઓ માટે એક પ્લેટફોર્મ શરૂ કરશે.
• આ UPI અને વિઝા સાથે ભાગીદારી દ્વારા કરવામાં આવશે.
• આ સેવા શરૂઆતમાં રાહ જોવાની સૂચિમાં રહેલા 350,000 વપરાશકર્તાઓ માટે ઉપલબ્ધ રહેશે. તે પછીથી વ્યાપક જનતા માટે ખુલ્લી મૂકવામાં આવશે.
• રેવોલ્યૂટ 2030 સુધીમાં ભારતમાં 20 મિલિયન વપરાશકર્તાઓ સુધી પહોંચવાનું લક્ષ્ય રાખે છે.
• ભારતની ડેટા સ્થાનિકીકરણ જરૂરિયાતોને પૂર્ણ કરવા માટે, તેણે તેની ટેકનોલોજીને કસ્ટમાઇઝ કરવા માટે £40 મિલિયનથી વધુ ખર્ચ કર્યા છે.
• ભારત એકમાત્ર એવો દેશ છે જ્યાં રેવોલ્યૂટે આટલા મહત્વપૂર્ણ સ્થાનિકીકરણ રોકાણો કર્યા છે.
• આ લોન્ચ વિશ્વના સૌથી મોટા ડિજિટલ ચુકવણી બજારોમાંના એકમાં તેનું પ્રથમ પગલું છે.
• ભારત રિવોલ્યૂટની વૈશ્વિક વિકાસ વ્યૂહરચનાનો મુખ્ય ભાગ બનવાની અપેક્ષા છે.

--------------------------------------------------

વિષય: રાષ્ટ્રીય સમાચાર

10. સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ રાજ્યમંત્રી ડૉ. રામદાસ આઠવલેએ પણજીમાં પર્પલ ફેસ્ટિવલનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.

• આ કાર્યક્રમ સમાવેશીતા અને દિવ્યાંગ વ્યક્તિઓના યોગદાનને માન્યતા આપવા પર કેન્દ્રિત છે.
• ડૉ. આઠવલેએ જણાવ્યું હતું કે સરકારે છેલ્લા અગિયાર વર્ષોમાં તમામ સમુદાયોના વિકાસને પ્રોત્સાહન આપ્યું છે.
• આમાં દિવ્યાંગ વ્યક્તિઓ, વરિષ્ઠ નાગરિકો, અનુસૂચિત જાતિ અને અનુસૂચિત જનજાતિનો સમાવેશ થાય છે.
• ત્રીજો આંતરરાષ્ટ્રીય પર્પલ ફેસ્ટિવલ 9 ઓક્ટોબરના રોજ ગોવાના પણજીમાં શરૂ થયો હતો.
• આ દિવ્યાંગ વ્યક્તિઓ માટે ભારતનો પ્રથમ સમાવેશી અને આંતરરાષ્ટ્રીય ઉત્સવ છે.
• આ ઉત્સવ સમાન તક, સશક્તિકરણ અને સુલભતાને પ્રોત્સાહન આપે છે.
• તે વિકલાંગ વ્યક્તિઓની સંપૂર્ણ સામાજિક ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન આપે છે.
• સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ મંત્રી ડૉ. વીરેન્દ્ર કુમારે ઉચ્ચ-ગુણવત્તાવાળા, સમાવિષ્ટ કાર્યક્રમનું આયોજન કરવા બદલ ગોવા સરકારની પ્રશંસા કરી.
• તેમણે દેશના સર્વાંગી વિકાસમાં વિકલાંગ વ્યક્તિઓનો સમાવેશ કરવાની જરૂરિયાત પર ભાર મૂક્યો.