1 July 2025 GUJARATI CURRENT AFFAIRS

 

1. રાષ્ટ્રીય આંકડા દિવસ: ૨૯ જૂન
2. પી.વી. નરસિંહ રાવને તેમની જન્મજયંતિ પર રાષ્ટ્ર શ્રદ્ધાંજલિ
3. ભારતની પ્રથમ ક્વોન્ટમ કમ્પ્યુટિંગ વેલીનું આયોજન અમરાવતી કરશે.
4. પરાગ જૈનને નવા RAW વડા તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા.
5. કૃષિ વનીકરણને પ્રોત્સાહન આપવા અને વૃક્ષો કાપવામાં સરળતા લાવવા માટે કેન્દ્ર દ્વારા જારી કરાયેલા ડ્રાફ્ટ નિયમો.
6. ભારતનો સામાજિક સુરક્ષા કવરેજ વધીને 64.3% થયો, જેનાથી 94 કરોડ નાગરિકોને ફાયદો થયો.
7. લોકસભાના અધ્યક્ષ ઓમ બિરલાએ કોમનવેલ્થ પાર્લામેન્ટરી એસોસિએશન (CPA) ઝોન-2 કોન્ફરન્સનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.
8. ભારતે પાંચ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના મૃત્યુદરમાં નોંધપાત્ર 78% ઘટાડો નોંધાવ્યો છે.
9. નવી અને નવીનીકરણીય ઉર્જા મંત્રાલયે કચરાથી ઉર્જા પ્રોજેક્ટ્સ માટે અપડેટેડ માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી છે.
10. કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહે તેલંગાણાના નિઝામાબાદમાં રાષ્ટ્રીય હળદર બોર્ડના મુખ્યાલયનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.

 

વિષય: મહત્વપૂર્ણ દિવસો

રાષ્ટ્રીય આંકડા દિવસ: 29 જૂન

• દર વર્ષે 29 જૂને રાષ્ટ્રીય આંકડા દિવસ ઉજવવામાં આવે છે.
• આ વર્ષે, રાષ્ટ્રીય આંકડા દિવસ ઉજવણીની થીમ "રાષ્ટ્રીય નમૂના સર્વેક્ષણના 75 વર્ષ" છે.
• આંકડા અને કાર્યક્રમ અમલીકરણ મંત્રાલયે 29 જૂન 2025 ના રોજ નવી દિલ્હીના ડૉ. આંબેડકર આંતરરાષ્ટ્રીય કેન્દ્ર ખાતે 19મો આંકડા દિવસ ઉજવ્યો.
• 2007 માં, ભારત સરકારે 29 જૂનને "આંકડા દિવસ" તરીકે જાહેર કર્યો.
• રાષ્ટ્રીય આંકડા દિવસ સ્વર્ગસ્થ પ્રોફેસર પ્રશાંત ચંદ્ર મહાલનોબિસની જન્મજયંતિ પર ઉજવવામાં આવે છે.
• તેમણે કોલકાતામાં ભારતીય આંકડાકીય સંસ્થા (ISI) ની સ્થાપના કરી.

વિષય: સમાચારમાં વ્યક્તિત્વ

રાષ્ટ્રએ પીવી નરસિંહ રાવને તેમની જન્મજયંતિ પર શ્રદ્ધાંજલિ આપી.

• ભૂતપૂર્વ વડા પ્રધાન પીવી નરસિંહ રાવને તેમની જન્મજયંતિ પર સમગ્ર ભારતમાં શ્રદ્ધાંજલિ આપવામાં આવી હતી અને ભારતની આર્થિક દિશાને આકાર આપવામાં તેમની મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકાને માન્યતા આપવામાં આવી હતી.
• ભારતના વિકાસના નિર્ણાયક યુગ દરમિયાન રાવના નેતૃત્વને પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીએ સ્વીકાર્યું અને તેમની બુદ્ધિ અને જ્ઞાનની પ્રશંસા કરી.
• 28 જૂન, 1921 ના રોજ હાલના તેલંગાણામાં જન્મેલા પી.વી. નરસિંહ રાવે 1991 થી 1996 સુધી ભારતના નવમા પ્રધાનમંત્રી તરીકે સેવા આપી.
• 1991 ના આર્થિક સુધારાઓ શરૂ કરવા માટે તેમના કાર્યકાળને વ્યાપકપણે યાદ કરવામાં આવે છે જેણે ભારતના અર્થતંત્રને ઉદાર બનાવ્યું અને રાષ્ટ્રીય વિકાસને વેગ આપ્યો.
• સંરક્ષણ પ્રધાન રાજનાથ સિંહે રાવને એક મહાન રાજકારણી અને એક ઉત્કૃષ્ટ વિદ્વાન તરીકે વર્ણવ્યા જેમણે ભારતને આર્થિક પરિવર્તન તરફ દોર્યું.
• કોંગ્રેસ પ્રમુખ મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ મધ્યમ વર્ગના વિસ્તરણ અને દેશની પરમાણુ અને વિદેશ નીતિઓને આગળ વધારવા માટે રાવની નીતિઓનો શ્રેય આપ્યો.
• 1991 ના રાવના સાહસિક સુધારાઓએ ઉદાર, આત્મનિર્ભર અને પ્રગતિશીલ ભારતનો પાયો નાખ્યો.
• તેઓ વડા પ્રધાન પદ સંભાળનારા પ્રથમ દક્ષિણ ભારતીય અને બીજા બિન-હિન્દીભાષી નેતા હતા.

વિષય: રાજ્ય સમાચાર/આંધ્રપ્રદેશ

૩. અમરાવતી ભારતની પ્રથમ ક્વોન્ટમ કમ્પ્યુટિંગ વેલીનું આયોજન કરશે.

• ભારતની પ્રથમ ક્વોન્ટમ કમ્પ્યુટિંગ વેલી જાન્યુઆરી ૨૦૨૬ સુધીમાં અમરાવતીમાં શરૂ કરવામાં આવશે, જેમ કે આઇટી સચિવ કટમનેની ભાસ્કરે જાહેરાત કરી છે.
• આનાથી માત્ર આંધ્રપ્રદેશમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર દેશમાં શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ, આરોગ્યસંભાળ પ્રદાતાઓ, ફાર્મા કંપનીઓ અને કૃષિ-ટેક અને મેડિકલ-ટેક ઉદ્યોગો ક્વોન્ટમ વેલીની સેવાઓનો લાભ લઈ શકશે.
• ક્વોન્ટમ વેલી ટેક પાર્ક સંશોધન, નવીનતા અને ઉદ્યોગ સહયોગ દ્વારા લાખો વ્યાવસાયિકોને રોજગાર પ્રદાન કરશે તેવી અપેક્ષા છે.
• દેશભરમાં વિવિધ રાજ્ય સંસ્થાઓ, સંસ્થાઓ અને ઉદ્યોગોને તેના માળખાગત સુવિધાઓની ઍક્સેસ પૂરી પાડવામાં આવશે.
• કટમનેની ભાસ્કરે સ્પષ્ટતા કરી કે ક્વોન્ટમ કમ્પ્યુટિંગ નોકરીઓનો અંત કરશે નહીં, કારણ કે શાસ્ત્રીય પ્રણાલીઓ સુસંગત રહેશે.
• રતન ટાટા ઇનોવેશન હબ દ્વારા સમર્થિત કૌશલ્ય તાલીમ સાથે રોજગાર સર્જન અને સ્ટાર્ટઅપ વૃદ્ધિનો અંદાજ છે.
• આ કેન્દ્ર રાષ્ટ્રીય ઉત્પાદકતા અને તકનીકી પ્રગતિને વધારવા માટે રાષ્ટ્રીય ક્વોન્ટમ મિશન સાથે સંરેખિત થશે.
• આઇબીએમ અને ગૂગલ જેવી વૈશ્વિક કંપનીઓ ભારતમાં ક્વોન્ટમ સંશોધનમાં પહેલેથી જ સામેલ છે.
• તેમણે કહ્યું કે સુરક્ષાના મોરચે, કેન્દ્ર સરકાર ક્વોન્ટમ ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને કમ્પ્યુટિંગ નેટવર્ક્સ અને પાસવર્ડ સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવા માટે 'QNU પ્રોજેક્ટ' (ક્વોન્ટમ સિક્યોર કોમ્યુનિકેશન નેટવર્ક) અમલમાં મૂકી રહી છે.
• IBM 2029 સુધીમાં મોટા પાયે ફોલ્ટ-ટોલરન્ટ ક્વોન્ટમ કમ્પ્યુટર આપવાની યોજના ધરાવે છે અને અમરાવતીમાં લોજિકલ ક્યુબિટ ક્વોન્ટમ સિસ્ટમ્સ સ્થાપિત કરવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે.

વિષય: રાષ્ટ્રીય નિમણૂક

RAW ના નવા વડા તરીકે પરાગ જૈનની નિમણૂક.

• 28 જૂન, 2025 ના રોજ, કેન્દ્ર સરકારે બે વર્ષના નિશ્ચિત સમયગાળા માટે રિસર્ચ એન્‍ડ એનાલિસિસ વિંગ (RAW) ના નવા ચીફ તરીકે વરિષ્ઠ IPS અધિકારી પરાગ જૈનની નિમણૂક કરી છે.
• પરાગ જૈન 30 જૂને નિવૃત્ત થનાર વર્તમાન RAW ચીફ  રવિ સિંહા પાસેથી કાર્યભાર સંભાળશે.
• આ નિમણૂક 1 જુલાઈ, 2025 થી અમલમાં આવશે.
• શ્રી જૈન પંજાબ કેડરના 1989 બેચના IPS અધિકારી છે અને હાલમાં એવિએશન રિસર્ચ સેન્ટરના પ્રમુખ  છે.
• તેમણે ઓપરેશન સિંદૂરમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી, જેમાં પાકિસ્તાનમાં આતંકવાદી ઠેકાણાઓ પર ચોકસાઇવાળા મિસાઇલ હુમલાઓનો સમાવેશ થતો હતો.
• જૈને પંજાબના આતંકવાદ સમયગાળા દરમિયાન મહત્વપૂર્ણ હોદ્દા સંભાળ્યા છે અને 2019 માં કલમ 370 નાબૂદ દરમિયાન જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં કામગીરી પણ સંભાળી હતી.

રિસર્ચ એન્ડ એનાલિસિસ વિંગ (RAW):

• તે વિશ્વની અગ્રણી વિદેશી ગુપ્તચર એજન્સીઓમાંની એક છે.
• તેની રચના 1968 માં બે સતત યુદ્ધો પછી કરવામાં આવી હતી: 1952 નું ભારત-ચીન યુદ્ધ અને 1965 નું ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ.
• તેનો સૂત્ર "ધર્મો રક્ષતિ રક્ષિતઃ" છે, એટલે કે ધર્મ ફક્ત ત્યારે જ રક્ષણ આપે છે જ્યારે તેનું રક્ષણ થાય છે.
• એજન્સીના પ્રાથમિક કાર્યો વિદેશી ગુપ્ત માહિતી એકત્રિત કરવા, આતંકવાદ અને પ્રસારનો સામનો કરવો, ભારતીય નીતિ નિર્માતાઓને સલાહ આપવા અને ભારતના વિદેશી વ્યૂહાત્મક હિતોને આગળ વધારવાનો છે.
• તે ભારતના પરમાણુ કાર્યક્રમની સુરક્ષામાં પણ સામેલ છે.
• RAW ના વડાને કેબિનેટ સચિવાલયમાં સચિવ (સંશોધન) તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવે છે અને તે વડા પ્રધાનના અધિકાર હેઠળ છે.
• RAW ના પ્રથમ સચિવ રામેશ્વર નાથ કાઓ હતા.
• RAW નું મુખ્ય મથક નવી દિલ્હીમાં છે.
• RAW ની રચના પહેલા, ઇન્ટેલિજન્સ બ્યુરો (IB) વિદેશી ગુપ્ત માહિતી સંગ્રહ માટે જવાબદાર હતું.

વિષય: ભારતીય રાજનીતિ

કૃષિ વનીકરણને પ્રોત્સાહન આપવા અને વૃક્ષો કાપવાની પ્રક્રિયા સરળ બનાવવા માટે કેન્દ્ર દ્વારા જારી કરાયેલા ડ્રાફ્ટ નિયમો.

• કેન્દ્ર દ્વારા કૃષિ જમીનો પર વૃક્ષ કાપણીને સરળ બનાવવા અને કૃષિ વનીકરણને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ડ્રાફ્ટ નિયમો જારી કરવામાં આવ્યા હતા.
• આ નિયમોનો ઉદ્દેશ્ય ખેડૂતોની આવક બમણી કરવાનો, વૃક્ષોનું આવરણ વધારવાનો અને આબોહવા ઘટાડાના પ્રયાસોમાં યોગદાન આપવાનો છે.
• 19 જૂનના રોજ તમામ રાજ્ય સરકારોને લખેલા પત્રમાં, પર્યાવરણ મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે 'કૃષિ જમીનોમાં વૃક્ષો કાપવા માટેના મોડેલ નિયમો'નો હેતુ ખેડૂતોને અમલદારશાહી અવરોધોનો સામનો કર્યા વિના વૃક્ષો ઉગાડવા માટે પ્રોત્સાહિત કરીને પ્રક્રિયાઓને સરળ બનાવવા અને કૃષિ વનીકરણને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે.
• મોડલ નિયમો અનુસાર, લાકડા આધારિત ઉદ્યોગો (સ્થાપના અને નિયમન) માર્ગદર્શિકા, 2016 હેઠળ પહેલાથી જ રચાયેલ રાજ્ય સ્તરીય સમિતિ (SLC) આ નિયમો માટે સમિતિ તરીકે કાર્ય કરશે.
• તેમાં હવે મહેસૂલ અને કૃષિ વિભાગના અધિકારીઓનો પણ સમાવેશ થશે.
• આ નિયમો નેશનલ ટિમ્બર મેનેજમેન્ટ સિસ્ટમ (NTMS) પોર્ટલ પર જમીન અને રોપાઓની વિગતો સાથે વાવેતર જમીનની નોંધણીનું નિર્દેશન કરે છે.
• ચકાસણી એજન્સીઓને ક્ષેત્ર મુલાકાતો કરવા અને અહેવાલોના આધારે કાપણી પરમિટ બનાવવા માટે પેનલમાં સામેલ કરવામાં આવશે.
• નાના પાયે કાપણી (૧૦ વૃક્ષો સુધી) માટે, ફોટા અને જીઓટેગ કરેલ ડેટા પરમિટ પ્રક્રિયા માટે પૂરતા હશે.
• વિભાગીય વન અધિકારીઓ ચકાસણી કાર્યક્ષમતાનું નિરીક્ષણ કરશે અને રાજ્ય સ્તરીય સમિતિને ત્રિમાસિક રિપોર્ટ કરશે.
• વધુ પારદર્શિતા માટે પરિવહન અને ઉપજ ડેટા ડિજિટલી રીતે સંચાલિત અને NTMS દ્વારા સુવ્યવસ્થિત કરવામાં આવશે.
• આ સુધારા ટકાઉ કૃષિને પ્રોત્સાહન આપવા અને લાકડાની આયાત ઘટાડવા માટે પેરિસ કરાર હેઠળ ભારતના પ્રયાસોનો ભાગ છે.

વિષય: રાષ્ટ્રીય સમાચાર

ભારતનું સામાજિક સુરક્ષા કવરેજ વધીને 64.3% થયું, જેનાથી 94 કરોડ નાગરિકોને ફાયદો થયો.

• ભારતે તેનું સામાજિક સુરક્ષા કવરેજ 2015માં 19% થી વધારીને 2025માં 64.3% કર્યું છે, જેનાથી 94 કરોડથી વધુ નાગરિકોને ફાયદો થયો છે.
• આંતરરાષ્ટ્રીય શ્રમ સંગઠન (ILO) એ તેના ILOSTAT ડેટાબેઝ દ્વારા, છેલ્લા દાયકામાં ભારતના સામાજિક સુરક્ષા કવરેજમાં 45 ટકાના વધારાને સ્વીકાર્યો છે.
• આ સિદ્ધિ ભારતને ચીન પછી સામાજિક સુરક્ષા લાભો આપતો વિશ્વનો બીજો સૌથી મોટો દેશ બનાવે છે.
• મનરેગા, EPFO, ESIC અને PM-POSHAN જેવી 34 યોજનાઓમાં આધારને એક અનન્ય ID તરીકે ઉપયોગ કરીને રાષ્ટ્રીય ડેટા એકત્રીકરણ કવાયત હાથ ધરવામાં આવી રહી છે.
• 19 માર્ચ, 2025 ના રોજ શરૂ કરાયેલ પ્રથમ તબક્કામાં ઉત્તર પ્રદેશ, રાજસ્થાન અને મહારાષ્ટ્ર સહિત દસ રાજ્યોનો સમાવેશ થાય છે.
• બીજા તબક્કામાં, વધારાની યોજનાઓની ચકાસણી પછી લાભાર્થીઓની સંખ્યા 100 કરોડને પાર કરવાની યોજના છે.
• સરકારે 29 શ્રમ કાયદાઓને ચાર શ્રમ સંહિતામાં સંહિતાબદ્ધ કર્યા છે: વેતન સંહિતા, સામાજિક સુરક્ષા સંહિતા, વ્યવસાયિક સુરક્ષા, આરોગ્ય અને કાર્યકારી પરિસ્થિતિઓ સંહિતા અને ઔદ્યોગિક સંબંધો સંહિતા.
• આ સુધારાએ અસંગઠિત ક્ષેત્રને કાનૂની સુરક્ષા આપી છે, જે ભારતના 50 કરોડ કામદારોમાંથી લગભગ 90%  છે.
• સામાજિક સુરક્ષા સંહિતા, 2020, પેન્શન, વીમો, માતૃત્વ અને અન્ય લાભો સુનિશ્ચિત કરે છે.
• જન ધન ખાતાઓ અને આધાર-લિંક્ડ સિસ્ટમોએ કાર્યક્ષમ સીધા લાભ ટ્રાન્સફરને સક્ષમ બનાવ્યા છે, જેનાથી ₹3.48 લાખ કરોડથી વધુની બચત થઈ છે.
• ઉજ્જવલા યોજના અને લખપતિ દીદી જેવી મહિલા સશક્તિકરણ યોજનાઓ લાખો લાભાર્થીઓ સુધી પહોંચી છે.
• આયુષ્માન ભારત દ્વારા 41.29 કરોડ આરોગ્ય કાર્ડ જારી કરવામાં આવ્યા છે, જેમાં ₹5 લાખ સુધીનો વીમો આપવામાં આવે છે અને PMGKAY દ્વારા 80.67 કરોડ લોકો માટે ખોરાક સુનિશ્ચિત કરવામાં આવ્યુ છે, જેનાથી આરોગ્ય અને ખાદ્ય સુરક્ષામાં સુધારો થયો છે.
• આયુષ્માન વય વંદના 70 વર્ષથી વધુ ઉંમરના વરિષ્ઠ નાગરિકોને આવરી લે છે, જ્યારે ADIP થી 31.16 લાખ દિવ્યાંગ વ્યક્તિઓને લાભ મળ્યો છે, અને SMILE યોજના 12 પાયલોટ ગરિમા ગૃહ આશ્રય ગૃહો દ્વારા ટ્રાન્સજેન્ડર વ્યક્તિઓને સહાય કરે છે.

વિષય: સમિટ/પરિષદો/મીટિંગો

લોકસભાના અધ્યક્ષ ઓમ બિરલાએ કોમનવેલ્થ પાર્લામેન્ટરી એસોસિએશન (CPA) ઝોન-2 કોન્ફરન્સનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.

• આ કાર્યક્રમ ધર્મશાળાના તપોવન ખાતે યોજાયો હતો.
• ઝોન-2 માં દિલ્હી, હરિયાણા, હિમાચલ પ્રદેશ, જમ્મુ અને કાશ્મીર અને પંજાબનો સમાવેશ થાય છે.
• આ કોન્ફરન્સ લોકશાહી સિદ્ધાંતોને જાળવી રાખવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પ્લેટફોર્મ તરીકે કાર્ય કરે છે.
• તે સફળ કાયદાકીય પ્રથાઓના આદાનપ્રદાનને પ્રોત્સાહન આપે છે.
• આ કાર્યક્રમ ડિજિટલ યુગમાં શાસનને મજબૂત બનાવવા પર પણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે.
• સહભાગીઓએ કાયદા ઘડવા અને વહીવટ માટે નવા અને અસરકારક અભિગમોની શોધ કરી.
• કોન્ફરન્સનો વિષય "ડિજિટલ યુગમાં સુશાસન: સંસાધનોનું સંચાલન, લોકશાહીનો બચાવ અને નવીનતા અપનાવવી" છે.
• કોમનવેલ્થ પાર્લામેન્ટરી એસોસિએશન એ સંસદસભ્યોનું વૈશ્વિક સંગઠન છે.
• તે સહકાર અને સંવાદ દ્વારા સંસદીય લોકશાહીને પ્રોત્સાહન અને રક્ષણ આપવા માટે કાર્ય કરે છે.

વિષય: અહેવાલો અને સૂચકાંકો

ભારતે પાંચ વર્ષથી ઓછી ઉંમરના મૃત્યુદરમાં નોંધપાત્ર 78% ઘટાડો નોંધાવ્યો છે.

આ 61% ના વૈશ્વિક સરેરાશ ઘટાડાને વટાવી ગયો છે.

• બાળ મૃત્યુદર અંદાજ માટે યુએન ઇન્ટર-એજન્સી ગ્રુપ દ્વારા 2024 ના અહેવાલમાં આ પ્રગતિ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે.
• તે ભારતના નવજાત મૃત્યુદરમાં 70% ઘટાડો પણ દર્શાવે છે.
• વૈશ્વિક સ્તરે, નવજાત મૃત્યુદરમાં ઘટાડો 54% છે.
• આરોગ્ય મંત્રાલય ભારતના સુધારાને રસીકરણના વિસ્તરણમાં લક્ષિત પ્રયાસોને આભારી છે.
• વંચિત સમુદાયો સુધી પહોંચવા પર ખાસ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે.
• રસીકરણને ખૂબ જ અસરકારક અને સસ્તી જાહેર આરોગ્ય વ્યૂહરચના તરીકે સ્વીકારવામાં આવે છે. ભારતનો સાર્વત્રિક રસીકરણ કાર્યક્રમ આ સિદ્ધિમાં મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે.
• તે વાર્ષિક 2.9 કરોડ સગર્ભા સ્ત્રીઓને મફત રસી પૂરી પાડે છે. તે દર વર્ષે 2.6 કરોડ શિશુઓને પણ આવરી લે છે.
• ચાલુ રસીકરણ અભિયાનોએ શૂન્ય-ડોઝ બાળકોની સંખ્યામાં પણ ઘટાડો કર્યો છે.
• તેમનું પ્રમાણ 2023 માં 0.11% થી ઘટીને 2024 માં 0.06% થયું છે.

વિષય: રાષ્ટ્રીય સમાચાર

નવીન  અને નવીનીકરણીય ઉર્જા મંત્રાલયે કચરાથી ઉર્જા પ્રોજેક્ટ્સ (વેસ્ટ ટુ એનર્જી પ્રોજેક્ટ્સ) માટે અદ્યતન માર્ગદર્શિકા રજૂ કરી છે.

• આ ફેરફારોનો હેતુ કાર્યકારી કાર્યક્ષમતામાં સુધારો કરવાનો અને કેન્દ્રીય નાણાકીય સહાય (CFA) જાહેર કરવામાં ઝડપી લાવવાનો છે.
• નવા નિયમો કાગળકામ ઘટાડે છે અને મંજૂરીની આવશ્યકતાઓને હળવા બનાવે છે.
• આ પ્રોજેક્ટ ડેવલપર્સ માટે એકંદર પ્રક્રિયાને સરળ બનાવે છે.
• CFA વિતરણ હવે સંપૂર્ણ ક્ષમતાની રાહ જોવાને બદલે પ્લાન્ટના પ્રદર્શન સાથે જોડાયેલું છે.
• અગાઉ, પ્લાન્ટ તેની ઉત્પાદન ક્ષમતાના 80% સુધી પહોંચ્યા પછી જ નાણાકીય સહાય આપવામાં આવતી હતી.
• સુધારેલી માર્ગદર્શિકા CFA ને બે અલગ અલગ તબક્કામાં બહાર પાડવાની મંજૂરી આપે છે. આનાથી ભંડોળ ઝડપથી પૂરું પાડવામાં મદદ મળે છે.
• પ્રોજેક્ટ રાજ્ય પ્રદૂષણ નિયંત્રણ બોર્ડ પાસેથી સંચાલન માટે સંમતિ મેળવ્યા પછી CFA ના પ્રથમ 50% મંજૂર કરવામાં આવશે.
• બાકીનો 50% પ્લાન્ટ તેની રેટેડ ક્ષમતાના 80% અથવા મહત્તમ CFA-પાત્ર ક્ષમતા, જે પણ ઓછી હોય તે પૂર્ણ કર્યા પછી મુક્ત કરવામાં આવશે.
• આ અપડેટ્સ ઉદ્યોગો, ખાસ કરીને MSMEs, ને કોમ્પ્રેસ્ડ બાયો ગેસ, બાયોગેસ અને વીજ  ઉત્પાદનને વધારવામાં મદદ કરશે તેવી અપેક્ષા છે.
• નવી માર્ગદર્શિકા ભારતમાં વધુ કાર્યક્ષમ, પારદર્શક અને કામગીરી-આધારિત બાયો વેસ્ટ-ટુ-એનર્જી ક્ષેત્રને પ્રોત્સાહન આપવાનો હેતુ ધરાવે છે.

વિષય: કૃષિ અને સંલગ્ન ક્ષેત્રો

કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહે તેલંગાણાના નિઝામાબાદમાં રાષ્ટ્રીય હળદર બોર્ડના મુખ્ય મથકનું ઉદ્ઘાટન કર્યું.

• બોર્ડની સ્થાપના કરીને હળદરના ખેડૂતોની ચાર દાયકા જૂની માંગ પૂર્ણ કરવામાં આવી છે.
• આ માંગ ખાસ કરીને તેલંગાણામાં મજબૂત હતી, જ્યાં હળદરની ખેતી વ્યાપક છે.
• બોર્ડ નિઝામાબાદની હળદરને ત્રણથી ચાર વર્ષમાં આંતરરાષ્ટ્રીય બજારોમાં લાવવામાં મદદ કરશે.
• હળદરના ખેડૂતો હવે વચેટિયાઓ પર નિર્ભર રહેશે નહીં.
• બોર્ડ પેકેજિંગ, બ્રાન્ડિંગ, માર્કેટિંગ અને નિકાસ સહિત સમગ્ર મૂલ્ય શૃંખલાનું સંચાલન કરશે.
• સરકાર 2030 સુધીમાં હળદરની નિકાસમાં $1 બિલિયન હાંસલ કરવાનું લક્ષ્ય રાખે છે.
• આ લક્ષ્યને પૂર્ણ કરવા માટેની તૈયારીઓ પહેલાથી જ ચાલી રહી છે.
• 2025 માં, ખેડૂતોએ હળદર માટે પ્રતિ ક્વિન્ટલ ₹18,000 થી ₹19,000 ની કમાણી કરી.
• સરકાર આગામી ત્રણ વર્ષમાં ખેડૂતોને પ્રતિ ક્વિન્ટલ ₹6,000 થી ₹7,000 વધારાની કમાણી કરવામાં મદદ કરવાની યોજના ધરાવે છે.
• હળદર તેના મજબૂત ઔષધીય ગુણધર્મો માટે જાણીતી છે.
• તે એન્ટિ-વાયરલ, એન્ટિ-કેન્સર અને એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી છે.
• રાષ્ટ્રીય હળદર બોર્ડ GI-પ્રમાણિત ઓર્ગેનિક હળદરને પણ પ્રોત્સાહન આપશે.
• નિકાસ-લક્ષી ખેડૂતોને ટેકો આપવા માટે રાષ્ટ્રીય સહકારી નિકાસ લિમિટેડ શરૂ કરવામાં આવી છે.
• ઓર્ગેનિક ઉત્પાદકોને મદદ કરવા માટે રાષ્ટ્રીય સહકારી ઓર્ગેનિક લિમિટેડની રચના કરવામાં આવી છે.
• નિઝામાબાદ, જગતિયાલ, નિર્મલ અને કામરેડ્ડી તેલંગાણામાં ટોચના હળદર ઉત્પાદક જિલ્લાઓમાંના એક છે.
• ૨૦૨૩-૨૪માં, સમગ્ર ભારતમાં ૩ લાખ હેક્ટરમાં હળદરની ખેતી કરવામાં આવી હતી.