Daily Gujarati Passage - 1 January 2026

ગહન ગદ્યાર્થગ્રહણ (પરીક્ષક સ્તર)

પરિચ્છેદ:
વૈશ્વિકીકરણના આ વમળમાં સંસ્કૃતિનું અસ્તિત્વ હવે કેવળ પરંપરાઓના જડ વળગણમાં નહીં, પણ તેના ગતિશીલ રૂપાંતરણમાં રહેલું છે. મનુષ્ય જ્યારે યંત્રવત્ જીવનશૈલીનો દાસ બને છે, ત્યારે તેની પ્રજ્ઞા કુંઠિત થઈ જાય છે અને સંવેદનાઓનો દુષ્કાળ વર્તાય છે. કલા એ માનવ આત્માનો એવો ઉન્મેષ છે જે જડતાના ખડકોને તોડીને સંસ્કારની સરવાણી વહેવડાવે છે. જે રાષ્ટ્ર તેના ઇતિહાસના પૃષ્ઠોને વર્તમાનની એરણ પર નથી ચકાસતું, તેનું ભવિષ્ય દિશાહીન નૌકા જેવું બની રહે છે. મૌન એ શબ્દની પરાકાષ્ઠા છે, પરંતુ તે મૌનને જ્યારે ક્રાંતિની વાચા મળે છે ત્યારે જ સમાજમાં મૌલિક પરિવર્તનનો પ્રાદુર્ભાવ થાય છે. સાચો બૌદ્ધિક તે છે જે અંધશ્રદ્ધાના અંધકારમાં વિવેકબુદ્ધિનો દીપ પ્રગટાવી શકે અને લોકશાહીના મૂલ્યોને આચરણના સ્તર પર સિદ્ધ કરી શકે.

૧. 'યંત્રવત્' શબ્દમાં કયો પ્રત્યય કયા અર્થમાં પ્રયોજાયો છે?

તદ્ધિત પ્રત્યય - કર્તાના અર્થમાં તદ્ધિત પ્રત્યય - સમાનતાના અર્થમાં કૃદંત પ્રત્યય - સાધન અર્થે પૂર્વ પ્રત્યય - વિરોધ અર્થે

૨. 'સંસ્કારની સરવાણી' - આ પદમાં કયો અલંકાર છે?

રૂપક ઉત્પ્રેક્ષા શ્લેષ અન્વય

૩. 'પ્રાદુર્ભાવ' શબ્દની સાચી સંધિ ઓળખાવો.

પ્રા + દુર્ભાવ પ્રાદુસ્ + ભાવ પ્રાદુર્ + ભાવ પ્રા + દુર + ભાવ

૪. લેખક 'દિશાહીન નૌકા' કોને ગણાવે છે?

જે નૌકા પાસે હોકાયંત્ર નથી જે રાષ્ટ્ર ઇતિહાસ અને વર્તમાનનો સમન્વય નથી કરતું જે સાહિત્યમાં સંવેદના નથી જે લોકશાહીના મૂલ્યોને નેવે મૂકે છે

૫. 'પરાકાષ્ઠા' શબ્દનો સમાન અર્થ દર્શાવતો શબ્દ કયો છે?

શરૂઆત ચરમસીમા મધ્યસ્થ અવનતિ

Literary Aptitude Result

0 / 5

Detailed explanations and correct answers are marked in Green above.